MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın usulden reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."nın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, ... parsel sayılı taşınmazın gerçek maliki olduğunu, davalıların hileli davranışlarla taşınmazın adlarına temlikini sağladıklarını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalıya tebligat yapılamamıştır.
Mahkemece; "HMK 115/2 maddesi gereği dava şartı yokluğu’’ nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, mahkemece aynı taşınmazla ilgili davacı ... tarafından açılan ve açılmamış sayılmasına karar verilen ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/291 Esas ve 2015/721 Karar sayılı dosyasında belirlenen 1.500.000,00-TL değer üzerinden nispi peşin harcın tamamlanması için kesin süre içeren meşruhatlı tebligatın 24/12/2015 tarihinde davacı vekiline tebliğ edildiği, verilen kesin süre zarfında eksikliğin yerine getirilmediği gerekçesiyle H.M.K 115/2 maddesi gereğince dava şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddine karar verildiği, ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/291 Esas ve 2015/721 Karar sayılı dosyasında taşınmazın değerinin keşfen belirlenmediği ve davacının beyanına dayandığı anlaşılmaktadır.
Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca; Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men"i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır. Gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harc, gayrimenkulün değeri ile talebolunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır. Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir.Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz. Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır. Aynı Kanunun 30. maddesinde ise; Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır. Kanunun 32. maddesi de yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır hükmünü içermektedir.
Somut olaya gelince, dava konusu taşınmazın değerinin keşfen belirlendikten sonra, davacıya eksik harcı tamamlaması için süre verilmesi gerekirken, değer tespiti yapılmadan önceki dava dosyasındaki değer üzerinden harcın tamamlanması için süre verilmesi doğru değildir.
Kabule göre de, Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi gereğince, eksik harcın tamamlanmamış olması halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi de hatalıdır.
Hal böyle olunca, taşınmazın değerinin keşfen belirlendikten sonra eksik harcın tamamlanması için davacıya süre verilmesi, harcın bu şekilde tamamlanması halinde işin esasına girilerek delillerin toplanması ve sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Davacıların yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3. maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11/11/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi