Abaküs Yazılım
22. Hukuk Dairesi
Esas No: 2011/9590
Karar No: 2012/2725

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2011/9590 Esas 2012/2725 Karar Sayılı İlamı

22. Hukuk Dairesi         2011/9590 E.  ,  2012/2725 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ : Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
    TARİHİ : 19/08/2010
    NUMARASI : 2009/455-2010/323

    Davacı işçi, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli olmayan nedenlerle feshedildiğini ileri sürerek; feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesini istemiştir.
    Davalı vekili, müvekkili ihracatçılar Birliğinin 4059 sayılı “Hazine Müşteşarlığı  ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve görevleri Hakkındaki Kanun” kapsamında Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı kuruluşu olduğunu 5910 sayılı Kanun"un 19. maddesi 4. fıkrası “Birliklerin ve TİM’in personel giderleri gelirlerinin %40’nı  geçemez” hükmüne geciçi 1. madde 4. fıkrasının ise “personel giderleri  gelirlerinin %40 ‘nı aşan birliklerin genel sekreterlikleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği  tarihten itibaren üç yıl içersinde personel giderlerini bu seviyeye getirmekle yükümlüdür” hükümleri uyarınca  davalı işyerinde gelir gideri  oranı üzerinden norm kadro kıstası  getirtilerek işçi sayısının azaltılması yoluna gidildiğini personelin iş sözleşmesinin feshinde  emeklilik hakkının doğup doğmadığını  aynı zamanda hizmetlerine ihtiyaç  duyulup duyulmadığını, diğer personellerin çalışması ve işyerinde verimi, disiplin gibi unsurların gözetilerek davacının yaşlılık aylığına hak kazanmış olması da gözetilerek davacının iş sözleşmesinin  feshin son çare olma ilkesine uygun olarak sona erdirildiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
    Mahkemece, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davalı işletmenin personel giderlerinin fazlalığından dolayı yeniden yapılanmaya gidildiği gösteren hiçbir bilgi ve belge olmadığı norm kadro çalışmasını yapılmadığı davacını iş gücü fazlası haline geldiğine ilişkin  ispat yükünün gereğinin yerine getirilmediği ve davalı işverenin fesih bildiriminde gerekçe gösterilmediği feshin gerek usulü gerekse esas yönünden geçersiz olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
    Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
    Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddeleridir. 
    4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
    İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
    İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
    4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli nedene dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.    
    Dosya içeriğine göre, davalı işveren belgelerinden  davacının görev yaptığı genel sekreterlikte  fesih tarihi itibariyle norm kadronun bulunduğu ancak bu norm kadronun  sayısal açıdan değil, personel giderlerinin gelirlere oranı şeklinde  bütcesel anlamda söz konusu olduğu personel giderlerinin  gelirlerin %40’ından  fazla olmamasının gerekmesine rağmen 2009 yılı gelirlerinin  2.114.369,76 TL iken personel giderlerini 1.563.438,08 TL olup  personel giderlerinin gelirlere oranın %74 olarak gerçekleştiği birlik yönetim Kurulunun 26/10/2009 tarih ve 2009/13 sayılı kararı uyarınca  genel sekreterlik 2008 yıl konsolide bütçesinde  personel giderlerinin  gelirlerinin %59’unu  teşkil etmekte olması bakımından  personel giderlerinin  azaltılması gerekliliğinden hareketle kademeli olarak  daha az sayıda  personel ile çalışılmasının  bir zorunluluk haline geldiği bu çerçevede hizmetli olarak görev yapmakta olan  ve mevcut personel içersinde mesaisine en az ihtiyaç duyulduğu Genel Sekreterlikçe belirlenen  davacının emeklilik hakkını  kazanmış olması da göz önünde bulundurularak   yasal hakları ödenmek suretiyle 31/10/2009 tarihi itibariyle  genel sekreterlikçe  ilişiği sona erdirilerek emekli edilmesine karar verildiği  bu karar kapsamında davacının   iş sözleşmesinin sona erdirildiği anlaşılmaktadır. Dosya içeriğinde yer alan  SGK ‘nun 12/01/2009 tarihli yazısından davacının yaşlılık aylığı almaya hak kazandığı işyerinden ayrılarak  Kuruma müracaatı halinde müracaat tarihini takip eden aybaşından itibaren  yaşlılık aylığının bağlanabileceğinin bildirildiği fesih tarihi itibariyle davacının yaşlılık aylığı koşullarını taşıdığı anlaşılmıştır.   
    Davalı İhracaatcılar  Birliğinin 4059 sayılı “Hazine Müşteşarlığı  ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve görevleri Hakkındaki Kanun” kapsamında Dış Ticaret Müsteşarlığına  bağlı kuruluşu olduğu, 03/07/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5910 sayılı  Kanun"un 19. maddesi 4. fıkrası uyarınca “Birliklerin  ve TİM’in personel giderleri gelirlerinin %40’nı  geçemeyeceği  geciçi 1. madde  4. fıkrasının ise “personel giderleri  gelirlerinin %40 ‘nı aşan birliklerin genel sekreterlikleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği  tarihten itibaren üç yıl içersinde personel giderlerini bu seviyeye getirmekle yükümlüdür” hükümlerine tabi olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uzman bilirkişiler vasıtasıyla davalı işverenin mali yapısının incelenerek yasanın yürürlüğe girdiği 03/07/2009 tarihinden itibaren üç yıl içinde personel giderlerinin gelirlerinin %40 ‘ı, seviyesine getirilip getirilemeyeceğinin
    tespiti ve işçi çıkarımında  yaşlılık aylığı almaya hak kazananların seçilmesine ilişkin işveren kararının objektif olarak uygulanıp uygulanmadığı konusunda rapor alınarak oluşacak sonuca göre feshin geçerli nedenlere dayanıp dayanmadığı ve son çare olarak uygulanıp uygulanmadığı tespit edilerek karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı karar verilmiş olması hatalı olmuştur.  
    SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 27/02/2012  gününde oybirliği ile karar verildi.  

     



    Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.

    Son Eklenen İçtihatlar   AYM Kararları   Danıştay Kararları   Uyuşmazlık M. Kararları   Ceza Genel Kurulu Kararları   1. Ceza Dairesi Kararları   2. Ceza Dairesi Kararları   3. Ceza Dairesi Kararları   4. Ceza Dairesi Kararları   5. Ceza Dairesi Kararları   6. Ceza Dairesi Kararları   7. Ceza Dairesi Kararları   8. Ceza Dairesi Kararları   9. Ceza Dairesi Kararları   10. Ceza Dairesi Kararları   11. Ceza Dairesi Kararları   12. Ceza Dairesi Kararları   13. Ceza Dairesi Kararları   14. Ceza Dairesi Kararları   15. Ceza Dairesi Kararları   16. Ceza Dairesi Kararları   17. Ceza Dairesi Kararları   18. Ceza Dairesi Kararları   19. Ceza Dairesi Kararları   20. Ceza Dairesi Kararları   21. Ceza Dairesi Kararları   22. Ceza Dairesi Kararları   23. Ceza Dairesi Kararları   Hukuk Genel Kurulu Kararları   1. Hukuk Dairesi Kararları   2. Hukuk Dairesi Kararları   3. Hukuk Dairesi Kararları   4. Hukuk Dairesi Kararları   5. Hukuk Dairesi Kararları   6. Hukuk Dairesi Kararları   7. Hukuk Dairesi Kararları   8. Hukuk Dairesi Kararları   9. Hukuk Dairesi Kararları   10. Hukuk Dairesi Kararları   11. Hukuk Dairesi Kararları   12. Hukuk Dairesi Kararları   13. Hukuk Dairesi Kararları   14. Hukuk Dairesi Kararları   15. Hukuk Dairesi Kararları   16. Hukuk Dairesi Kararları   17. Hukuk Dairesi Kararları   18. Hukuk Dairesi Kararları   19. Hukuk Dairesi Kararları   20. Hukuk Dairesi Kararları   21. Hukuk Dairesi Kararları   22. Hukuk Dairesi Kararları   23. Hukuk Dairesi Kararları   BAM Hukuk M. Kararları   Yerel Mah. Kararları  


    Avukat Web Sitesi