BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 15/06/2016 gününde verilen dilekçe ile davalının fiyat tarifesine ilişkin itiraz sonucu oluşturulan komisyonun kararına itiraz edilmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda, yargı yolu bakımından davanın usulden reddine dair verilen 07/12/2016 günlü karara karşı davacı tarafın istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede davacının istinaf başvurusunun esastan reddine yönelik olarak verilen kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Davacı ... vekili, ... Meclisi’nin 25/05/2016 tarih ve 37/8 sayılı kararı ile belirlenen pide tarifesi müvekkilince yüksek bulunduğundan, 15/12/2004 tarih ve 25671 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesi uyarınca oluşturulacak komisyonda görüşülmesinin talep edildiğini, oluşturulan komisyonun 07/06/2016 tarih ve 2016/3 sayılı kararı ile Valiliğin red oyuna rağmen oyçokluğu ile fiyat tarifesini onayladığını, komisyon kararının kamu menfaatine aykırı olduğunu ileri sürerek, karara itiraz etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle, yargı yolu bakımından davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Hükme karşı davacı vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; ilgili Yönetmeliğin 7. maddesinde komisyon kararına karşı odanın itirazının düzenlendiği, davacı Valilik yönünden böyle bir hak tanınmadığı, davacının davalı ... odasının kararının iptalini istediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, Valilik nezdinde oluşturulan komisyonun pide fiyat tarifesinin kabulü yönündeki kararına itiraza ilişkindir.
Ticaret ve sanayi odaları, ticaret odaları, sanayi odaları, ticaret borsaları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kuruluş ve işleyişine ilişkin esasları düzenlemek amacında olan 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun 12. maddesinin (ı) bendinde, gerektiğinde 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu’nun 125. maddesinde sayılan mal ve hizmetlerin azami fiyat tarifelerini kendi üyeleri için Bakanlıkca çıkartılarak yönetmeliğe uygun olarak tespit etmek ve onaylamanın odanın görevleri arasında sayıldığı, anılan bu maddenin (ı) bendine dayalı olarak hazırlanan ve 15/12/2014 tarihli ve 25671 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesinde, yukarıda belirtilen görevin tekrarlandığı, 5. maddesinde oda meclisince onaylanan tarifelerin aynı gün yürürlüğe girdiği, onaylanan tarifelerin en geç on gün içinde o yer belediye ve mülki idare amirliği ile esnaf ve sanatkarlar odaları birliğine bildirileceği, 6. maddesinde odalarca düzenlenen tarifelere ilişkin itirazları karara bağlamak üzere o yerin mülki idare amirinin görevlendireceği kişinin başkanlığında, ilgili belediyenin konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye ile tarifeyi düzenleyen oda ve ilgili esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinin temsilcilerinden oluşan dört kişilik bir komisyon oluşturulacağı, bu komisyonun oy çokluğu ile karar alacağı, “Tarifelere İtiraz” başlıklı 7. maddesinde, belediyeler ve o yerin mülki idare amirinin, odalarca tespit edilen tarifeleri uygun bulmadıkları ve bu konuda ilgili odayla anlaşamadıkları takdirde, ayrı ayrı veya birlikte tarifelerin kendilerine bildirildiği tarihten itibaren on beş gün içinde mülki idare amirliği nezdinde komisyona itiraz edebileceği, komisyonun tarifeyi onaylayacağı veya reddedeceği, tarifenin reddi halinde ilgili odanın ya komisyonun red gerekçelerini dikkate alarak yeni bir tarife hazırlayacağı ya da komisyon kararının kendisine yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde ticari davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda bulunabileceği, mahkemenin vereceği kararın ise kesin olduğu yönünde düzenlemeler bulunduğu görülmektedir.
Aynı yöndeki düzenlemeler esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları yönünden 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’nun 62. maddesinde yer almakta olup, anılan kanunun 62. maddesinin 4. fıkrasında, komisyon kararına karşı ilgililerin yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde ticari davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda bulunabilecekleri, mahkemenin verdiği kararın kesin olduğu düzenlemiştir.
Uyuşmazlık Mahkemesince de 04/06/2013 gün, 2013/604 esas, 2013/926 karar sayılı kararında, yukarıda sıralanan kanun ve yönetmelik hükümleri uyarınca mal ve hizmetlerin fiyat tarifelerinin bağlı oldukları odalarca hazırlanacağı ve fiyat tarifelerinin uygulanacak azami hadleri göstereceği, bu tarifelerin uygun bulunmaması halinde (yapılan itiraz üzerine) tarifenin uygunluğunun teşekkül edecek bir komisyonda görüşülüp karar verilebileceği gözetildiğinde, komisyon kararlarına karşı adli yargı yerinde itirazda bulunabileceği yönünde karar verilmiştir.
Somut olayda, Valilik nezdinde belediye temsilcisi, Vali Yardımcısı, esnaf ve sanatkarlar odası temsilcisi ve sanayi ve ticaret odası temsilcisinden müteşekkil komisyonda, valiliğin aleyhte oyuna karşın, oy çokluğu ile pide zammının uygun olduğu gerekçesiyle tarifenin onaylanmasına karar verilmiş, Valilikçe komisyon kararına itiraz edilerek eldeki dava açılmıştır. Yukarıda açıklanan Yönetmeliğin 7. maddesinde, tarifenin reddi halinde ilgili odanın Ticaret Mahkemesi’ne itirazda bulunabileceği ifadesinden hareketle, Bölge Adliye
Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce komisyonca tarifenin kabulü halinde Valiliğin itiraz hakkının bulunmadığı sonucuna varılmasının hukuki dayanağı bulunmamaktadır. Zira, komisyonun tarifenin onaylanması yada onaylanmaması yönündeki tüm kararlarına karşı ilgililer adli yargı yerinde itirazda bulunma hakkına sahiptirler.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilir. Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklanan yönler nazara alındığında, davanın görülme ve çözüm yeri idari yargı olmayıp, adli yargıdır.
Şu halde, uyuşmazlığın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu gözetilmeksizin, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi doğru değildir. Bu nedenle Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-b maddesi uyarınca BOZULMASINA, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak, dosyanın İlk Derece Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, kararın bir örneğinin ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 26/03/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.