Davacı işçi, iş sözleşmesinin davalı işverence geçerli bir neden olmadan feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliği ile işe iadesine karar verilmesini, buna bağlı işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen dört aylık ücret ve diğer haklarının belirlenmesi isteğinde bulunmuştur.
Davalı işveren, ekonomik kriz nedeniyle yürütülen projelerin bir kısmının sona erdiğini işçilerin çıkarılmaması için önlemler aldıklarını ancak istihdam fazlalığı oluştuğundan davacının iş sözlşemsinin feshedildiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece işyerinde sözleşmenin feshinden önceki altı ay önce ve sonrasında işçi alımı yapıldığından, işçilerin çıkarılmasında obketif bir seçim kriterin uygulandığının ispat edilemediğini ve feshin son çare ilkesi kapsamında değerlendrime yapılamdığı gerekçeleri ile davanın kabulüne, davacının işe iadesine karar verilmiştir.
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli nedene dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Dosya içeriğinden, davacının 07.01.2008 tarihinden beri işyerinde imalat şefi olarak çalışıtığı, 13.11.2009 tarihli fesih bildiriminde ekonomik kriz nedeniyle yürütülen proje sayısı 7-8 iken 2"ye kadar düşütüğü bunların birindeki çalışmaların da büyük kısmı uzmanlık gerektirdiğinden dış atölyelerde gerçekleştirildiği 826 personel istihdam eden işyerinin işçi çıkarmamak için fazla mesaiyi kısıtladığı yeterli olmayınca Nisan 2009"dan sonra ücret indirimine gidildiği yeni proje alınmadığı tüm bu nedenlerle oluşan isitihdam fazlalığı nedeniyle sözleşmesi feshedildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda işyerinde fesih tarihinden altı ay önce ve sonrasında yeni işçi alımı ve toplu işçi çıkarma işlemlerinin yapıldığı anlaşıldığına göre hangi işçilerin hangi projelerde çalıştırıldığı projelerin hangi sürelerde tamamalandığı araştırılmadan karar verilmesi isabetsiz olmuştur. Özellikle bilirkişi raporunda belirtilen 111 yeni işçi alımı yapılırken şiketin yeni proje de alıp almadığının ve yine toplu çıkarmaların yapıldığı (davacının çıkarıldığı) tarihlerde süresi biten projelerin bulunup bulunmadığı gerektiğinde keşif ve bilirkişi incelemesi ile yapılarak bir değerlendirme yapılması gerekirken eksik incleme ve araştırma ile karar verilmesi bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 08.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.
