MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



Davacılar, murisinin davalılardan iş verenlere ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 1985-2007 yılı 12.ayı arasında davalı işverene ait işyerinde geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine dair karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi gereği hizmet tespitine ilişkin bu tür davaların 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekmektedir. Aynı maddede; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların çalıştıklarını, hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilecekleri öngörülmüştür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına davalı işverene ait ...... sicil numaralı işyerinden 18/08/2003-15/06/2005 tarihleri arasında hizmetin bildirildiği, öncesinde 01/05/1987-31/06/1987 tarihleri arasında ......... ...... ve 01/06/1995-01/09/1995 tarihleri arasında ...... sicilli Tevfik Karadağ unvanlı işyerlerinden bildirilen çalışmasının olduğu, davalının 26/09/1995 tarihinden itibaren et parekende ticaretinden vergi mükellefiyetinin bulunduğu, davalı ...... sicil numaralı işyerinin 25/12/1999 tarihinden itibaren un-yem ticareti işinden yasa kapsamında olduğu, ancak bu işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarının tamamının getirtilmediği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; davacının dava dışı işyerindeki çalışması sona erdikten sonra davalı işyerinden hizmetinin bildirilmeye başlandığı 18.08.2003 tarihini de kapsar şekilde kesintisiz çalıştığının ortaya koyulması durumunda artık hak düşürücü sürenin işleyeceğinden söz edilemez. Dolayısıyla mahkemenin 18.08.2003 tarihinden önceki çalışmaların tamamının hak düşürücü süreye uğradığı yönündeki tespiti yerinde değildir. Bu sebeple işin esasına girilerek gerçek çalışma olgusunun araştırılması gerekmektedir.
Yapılacak iş, davalının ilgili ticaret ve sanayi odasında hangi tarihten itibaren kayıtlı olduğunu sormak, davalı adına tescilli işyerinin ihtilaflı dönemin tamamına ilişkin dönem bordrolarını getirtmek, bordrolarda kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, beyanı alınacak tanıkların ve daha önce ifadesine başvurulmuş tanık ...... Erol’un hizmet cetvelini davalı Kurumdan istemek, ihtilaflı dönemde davalı işyerine komşu işyerlerini...... Kurumu,...... odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle belirlemek ve işyerine o tarihte komşu olan işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanıklara davacının hangi tarihlerde davalının hangi işyerinde çalıştığını sorup netleştirmek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın hiç bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 17/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.