10. Hukuk Dairesi 2014/17628 E. , 2014/24567 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Dörtyol 1. İş Mahkemesi
Tarihi :26.06.2014
No :2012/153-2014/317
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanun’un 86. ve 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Yasa madde 4 - Bu Kanunun uygulanmasında 2 nci maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler "İşveren" dir.
5510 sayılı Yasa madde 12- 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan Kurum ve kuruluşlar işverendir.
5510 sayılı Yasa madde 2- Bu Kanun; sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortasından yararlanacak kişileri, işverenleri, sağlık hizmeti sunucularını, bu Kanunun uygulanması bakımından gerçek kişiler ile her türlü kamu ve özel hukuk tüzel kişilerini ve tüzel kişiliği olmayan diğer Kurum ve kuruluşları kapsar.
4857 sayılı İş Kanununun madde 2- “Bir iş sözleşmesine dayanarak …… işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan Kurum ve kuruluşlara işveren, ….denilir.”
Davacı, S.. B.."na bağlı Dörtyol İlçesi 5 no"lu H.. T.. Sağlık Ocağı"nda 2/12/2002 - 10/7/2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitini istemiştir. Davacının, talep sonrası olan 2011 Temmuz ile 2012 Mayıs arasında Aile Sağlığı Merkezi ile taşeronluk sözleşmesi yapan M.. K..tarafından bildirimleri yapılmıştır. Dinlenen bir kısım tanıkların davacının, çalışmalarını doğrulayan beyanda bulundukları belirgindir. Mahkemece, hizmet akdinin unsurlarının oluşmadığı sebebiyle davanın reddine dair hüküm tesis edilmiştir. Mahkemenin, bu yöndeki kabulü isabetsizdir.
Mahkemece yapılacak iş, öncelikle gerçek işvereni tespit etmek için, davacının çalıştığını ileri sürdüğü önce sağlık ocağı, sonra aile sağlığı merkezi olan işyerinin, hangi tarihler arasında S.. B..’na bağlı Sağlık ocağı, hangi tarihten itibaren aile sağlığı merkezi olduğunun tüm evraklarıyla birlikte S.. B..’ndan istenmesi, ayrıca aile hekimliğine geçiş tarihinden sonra çalışan aile hekimlerinin Bakanlıkla yaptıkları aile hekimliği sözleşmeleri celbedilerek, gelecek bilgi ve belgelere göre gerçek işverenin tespiti, S.. B..’na bağlı Sağlık Ocağı olduğu dönemde Bakanlığın, aile hekimliğine geçiş tarihinden sonra aile hekimlerinin sorumlu olacağı hususu dikkate alınıp, aile hekimleri belirlendikten sonra HMK. 124. maddesi gereği husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli; onların da gösterecekleri bütün deliller toplandıktan sonra, yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 24.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.