MAHKEMESİ :İş Mahkemesi



Davacı, davalılardan iş verenlere ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 01.01.2001 - 20.02.2007 tarihleri arasında geçen kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının hizmet cetveli incelendiğinde; 09.12.2002-31.12.2002 döneminde dava dışı ...... İnş. Müh. Elk. Taah. San. Tic. Ltd. Şti’den, 15.08.2003-12.11.2003, 30.11.2004-23.12.2004 tarihleri arasında davalı şirketin farklı sicil numaralı işyerlerinden, 10.05.2005-19.05.2005 tarihleri arasında dava dışı ......... ......si işyerinden 09.09.2005-24.10.2005, 01.08.2006-11.09.2006 ve 07.09.2006-26.10.2006 tarihleri arasında davacı şahsa ait farklı sicil numaralı işyerlerinden bildirim yapıldığı, ihtilaflı dönem bordrolarının mevcut olmadığı dosya da tanık dinlenmeden davacının işçilik alacakları dosyasında dinelenen tanık beyanları yeterli görülerek hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Kamu düzenine ilişkin bu tür davalarda mahkemece gerçek durumun resen araştırılıp sonuca gidilmesi gerekir.
Somut olayda davacının yaşı dikkate alındığında askerlik yaptığı dönem araştırılmadan ihtilaflı dönem bordro tanıkları dinlenmeden, dava dışı işverenler nezdindeki çalışmalar dikkate alınmadan hüküm kurulması isabetsizdir.
Yapılacak iş;
1- İhtilaflı dönemde davacının hizmet cetvelinde bildirimi olan davalı işyerleri dönem bordrolarını getirtmek, (farklı sicil numaralı davalı işverenlerin tamamı) dönem bordrolarında kayıtlı çalışanlardan re’sen belirleyerek gerçek çalışma yönünden bordro tanıklarının beyanını almak, davacının çalışmalarının kesintili geçip geçmediğini netleştirmek
2- ......... odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek davacının çalışmasının niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince bilgilerine başvurmak,
3- Davacının askerlik yaptığı dönemi araştırarak tespit talep ettiği dönemle çakışması halinde askerlik öncesi ve sonrası makul süreyi dışlamak,
4-Davalı şahıs ile davalı işveren şirket arasında organik bağ olduğu açık olmakla birlikte tespite konu edilen dönemde ...... ve ...... inşaat işyeri arasında davalılar ile organik bağ olup olmadığını araştırmak, organik bağ olmadığı takdirde tespite konu edilmeyeceğini dikkate almak ve bu durumda hak düşürücü süreyi değerlendirmek, toplanan tüm deliller sonrası gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de 09.12.2002-02.02.2007 tarihleri yerine 09.12.2012-02.02.2007 şeklinde hükümde yazılması hatalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı SGK vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.