Danıştay 9. Daire 2019/4428 Esas 2022/294 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4428
Karar No : 2022/294

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Yağ İth. İhr. Paz. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine karşı açılan davanın süre aşımı yönünden reddine hükmeden …Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırılması üzerine, davacı tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 48. maddesi uyarınca tecil taksitlendirme işlemi uyarınca ödenen tutarın, anılan vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin 7143 sayılı Kanun uyarınca yapılandırıldığı da dikkate alınarak idarece mahsup ve iade edilmesinden sonra iade ve mahsup edilen tutara ilişkin olarak gecikme zammı oranında hesaplanan 174.767,38 TL faiz ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayda, davacının 7143 sayılı Kanun'dan faydalanmak üzere yapılandırma talebinde bulunduğu ve davalarından vazgeçmesi nedeniyle davanın esası hakkında karar verilmemesi nedeniyle tarafların haklılığı yönünden herhangi bir saptamada bulunulmadığı, davalı idare tarafından idari yargı yerlerince yapılan yargılamalar neticesinde verilen kararlar gereği ve söz konusu kararlara uygun olarak işlem tesis edildiği ve dava konusu işlemin dayanağı tutarın davacının 6183 sayılı Kanunun 48. maddesi kapsamında tecil başvurusuna istinaden tahsil edildiği ve davacının iradesi dışında herhangi bir tahsilat yapılmadığı, davalı idare tarafından yapılan tahsilat işleminin hukuka aykırı olduğunu ortaya koyacak somut bir gerekçe veya hukuki sebebin varlığından söz etmeye de olanak bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, dava konusu faiz talebinin reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kaldırılması istemiyle açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararın İzmir Bölge İdare Mahkemesince kaldırılması üzerine, dava konusu cezalı vergilerin tahakkukunun kendiliğinden ortadan kalktığı ve tahsilinin de kendiliğinden durduğu, dolayısıyla, dava konusu cezalı vergilerin tahsil edilen kısımının yersiz yere tahsil edildiğinin ortaya çıktığı, yersiz tahsilatın yargısal sürecin bir neticesi olduğu, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine karşı açılan davanın süre aşımı yönünden reddine hükmeden …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E…, K:… sayılı kararının … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırılması üzerine, davacı tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 48. maddesi uyarınca tecil taksitlendirme işlemi uyarınca ödenen tutarın, anılan vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin 7143 sayılı Kanun uyarınca yapılandırıldığı da dikkate alınarak idarece mahsup ve iade edilmesinden sonra iade ve mahsup edilen tutara ilişkin olarak gecikme zammı oranında hesaplanan 174.767,38 TL faiz ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun “Kararların sonuçları” başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği; 6. fıkrasında da "Tazminat ve vergi davalarında idarece, mahkeme kararının tebliğ tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süreye 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesine göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faiz ödenir. Ancak mahkeme kararının davacıya tebliği ile banka hesap numarasının idareye bildirildiği tarih arasında geçecek süre için faiz işlemez." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine karşı açılan davada …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E…, K:… sayılı kararıyla davanın süre aşımı yönünden reddine hükmedildiği, davalı idarece ret kararına dayanılarak cezalı tarhiyatların tahakkuk ettirilerek tahsil safhasına geçildiği ve davacı adına vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizini içeren 8.286.033,57 TL tutarlı ödeme emrinin düzenlenerek davacıya tebliğ edildiği, bunun üzerine davacı tarafından, amme alacağının 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 48. maddesi uyarınca taksitlendirildiği ve ilk taksidi 31/01/2018 tarihinden başlamak üzere yapılan altı aylık ödeme planı çerçevesinde 2.953.244 TL tutarındaki iki taksidin ödendiği, bu sırada davanın süre aşımı yönünden reddi kararının … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla kaldırılarak, davanın esasının incelenerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderildiği, söz konusu kararın davalı idareye 12/04/2018 tarihinde tebliğ edildiği, bu karar uyarınca tahakkukların iptal edilerek borcun terkin edildiği, diğer yandan dava devam ederken davacı tarafından vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin 04/06/2018 tarihinde 7143 sayılı Kanun uyarınca yapılandırıldığı, yapılandırma neticesinde ödenmesi gereken tutarın 819.204,30 TL olarak belirlendiği, 18/06/2018 tarihinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 48. maddesi uyarınca ödenen 2.953.244 TL'den 819.204,30 TL'nin mahsup edilerek kalan tutarın iade edildiği, bu kapsamda haksız ve yersiz olarak tahsil edilen 2.953.244 TL'nin tahsil edildiği tarihten mahsup ve iade edildiği 18/06/2018 tarihine geçen süre için 6183 sayılı Kanun kapsamında gecikme zammı oranı dikkate alınarak hesaplanan 174.767,38 TL tutarındaki faizin ödenmesi istemiyle davalı idareye başvurulduğu, anılan başvurunun reddedilmesi üzerine işbu davanın açıldığı, diğer yandan vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine karşı açılan davada, … Vergi Mahkemesi ….tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla 7143 sayılı Kanun uyarınca dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedildiği görülmektedir.
Her ne kadar, davalı idare tarafından, tahakkuk/tahsil işlemleri, mahkeme kararı ve davacının tecil/taksitlendirme talebi uyarınca yerine getirilmiş ve Vergi Mahkemesinin süre aşımının reddi kararının kaldırılmasına ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının gereğinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28/1. maddesinde belirtilen sürede yerine getirildiği ileri sürülmekte ise de Bölge İdare Mahkemesi kararının davalı idareye 12/04/2018 tarihinde tebliğ edildiği, tahakkukların iptal edilmesine rağmen davacıya bu süreçte iade yapılmadığı, sonrasında davacının 7143 sayılı Kanun'dan yararlanma talebi üzerine davacıdan tahsil edilemeyen vergi borcu bulunması durumunda izlenmesi gereken mahsup yolu işletilmek suretiyle davacının peşin olarak yapılandırılan borç tutarından ödenen iki taksit tutarı mahsup edilmek suretiyle kalan tutarın iadesinin 18/06/2018 tarihinde gerçekleştirildiği, davacının süre ret kararının kaldırılması suretiyle tahakkuk aşamasına geri dönen ve dava açılmasıyla tahsili duran vergi borçları için ödediği tutarın davalı idarece kabul edilmek suretiyle iadesi sırasında mahsup talebinin bulunup bulunmadığı ya da anılan tutarın mahsup edilip edilemeyeceği yönünde de Mahkemece bir değerlendirme yapılmadığı gibi davacı tarafından iadesi istenen tutarın bir süre haksız olarak davalı idarenin uhdesinde kaldığı, anılan karar uyarınca otuz günlük süre içerisinde işlem tesis edilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı idare tarafından, iade istemine konu tutarın haksız olarak uhdesinde bulundurulduğu sürenin araştırılarak ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesi de değerlendirilmek suretiyle, yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, yukarıda yazılı gerekçeyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ….. Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 08/02/2022 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY: Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.