9. Hukuk Dairesi 2017/17801 E. , 2018/3550 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı farkı, ihbar tazminatı farkı ile ücret farkı alacağı, fazla mesai ücreti alacağı, sosyal ödemeler farkı alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle reddine ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davacı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 13/02/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacı adına Avukat ... ile karşı taraf adına Avukat... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek bırakılan günde dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının, 03.02.2008-25.08.2014 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde çalıştığını, işe giriş tarihinden kısa süre sonra işyerinde Toplu İş Sözleşmesi(kısaca ...) imzalayan yetkili ... İşçileri Sendikası"na üye olduğunu ve ... kapsamında çalıştığını, 25.08.2014 tarihinde iş akdinin fesih edildiğini ve fesih tarihindeki ücreti esas alınarak yasal hak ve tazminatlarının ödendiğini, 31.08.2012 tarihinde işyerinde ...’in yürürlük süresinin sona erdiğini, ancak yetkili...Sendikası"nın bu tarihte ... yapma yetkisini kaybettiğini, bu nedenle de işveren sendikası olan .... tarafından davalı işverenin temsil edilmediğini ve 2012-2014 tarihleri arasında imzalanan grup ...’te davalı işverenin yer almadığını, iş akdinin fesih edildiği sıralarda.... Sendikası"nın işyerinde .... yapma yetkisini yeniden kazandığını, fakat bu sırada 01.09.2014-31.08.2017 tarihleri arasını kapsayan ...’in işveren sendikası ..., tarafından imza edilmiş olmasından dolayı davalı işveren ile yetkili... Sendikası"nın sadece davalı işyerine hasren bir ... imzaladıklarını, bu ...’e göre de işyerinde sendikasız/...’siz geçen 01.09.2012-31.08.2014 dönemindeki ücret ve sosyal haklar için saat ücreti bazında zamlar ve kimi iyileştirmeler yapıldığını, devamında da 01.09.2014"ten itibaren .... ... Sendikası arasındaki sözleşmenin bağıtlandığını, kendisinin de sendika üyesi olarak ... ile verilen bu haklardan yararlanması gerekirken işverence yararlandırılmadığını, ihtara rağmen haklarının ödenmediğini iddia ederek açtığı belirsiz alacak davasıyla; ücret farkı, fazla çalışma ücreti farkı kıdem tazminatı farkı, ihbar tazminatı farkı ile sosyal ödemeler farkı alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı itirazında bulunarak, kıdem ve ihbar tazminatları ve yıllık izin ücretleri ödenerek 25/08/2014 tarihinde iş akdinin sona erdiğini ve davacıya tüm haklarının ödendiğini davacının da şirketlerini ibra ettiğini, şirketlerinin üyesi olduğu ... ile işyerinde yetkili...Sendikası arasında 13.04.2015 tarihinde ... imzalandığını, ...’in 01.09.2014 - 31.08.2017 tarihleri arasını kapsadığını ... e ilişkin anlaşma tutanağının 6.maddesinde; dava konusu ...’in yürürlüğe girmesinden önceki Eylül/2012-Eylül/2014 dönemine ilişkin olarak saat ücretlerine iyileştirmeler yapıldığını, bu düzenlemelerin dava konusu ...’in yürürlüğe girmesinden önceki döneme ilişkin olduğunu, anlaşma tutanağının 6. maddesine göre bu iyileştirmelerin sadece ...’in imzalandığı tarihte işyerinde çalışmakta olan işçiler için geçerli olacağının kararlaştırıldığını, bu tarihte işyerinde çalışmayanları kapsamadığını, diğer yandan 6356 sayılı Kanun gereği ...’in imzalandığı tarihte sendika üyesi olmayanların da ...’ten yararlanmasının söz konusu olamayacağını, ...’in ve kanunun bu emredici hükümleri karşısında ...’in imzalandığı 13.04.2015 tarihinde de işyerinde çalışmayan davacının ... ile yapılan iyileştirmelerinden faydalanmasının hukuken mümkün olmadığını, davacıya hak kazandığı tüm alacaklarının eksiksiz olarak ödendiğini, hiçbir hak ve alacağının bulunmadığını savunurak, davanın reddini taelp etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davalı işyerinde 31.12.2011-31.08.2014 tarihleri arasında herhangi bir ... imzalanmadığı, 01.09.2014-31.08.2017 tarihleri arasını kapsar yeni bir ..."in ise 13.04.2015 tarihinde imza altına alınarak yürürlüğe girdiği, ... kapsamında ....in tarafı olan ... ile yetkili... Sendikası arasında ayrıca 01.09.2012-31.08.2014 tarihleri arası dönemini kapsayan ve bu dönemdeki malı haklara ilişkin olan 13.04.2015 tarihli anlaşma tutanağı da imzalanmış olup, işbu anlaşma tutanağında mali haklarla ilgili kısımların imza tarihinde işyerinde çalışan sendika üyesi işçilere yönelik olduğunun kararlaştırıldığı, fesih tarihi olan 25.08.2014 itibari ile anlaşma metninin imza tarihi olan 13.04.2015 tarihinde davacının işyerinde fiilen veya hukuken çalışmadığı, 6356 sayılı Kanunun 39. maddesinin ilk 3 bendinde;
"(1) Toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır.
(2) Toplu iş sözleşmesinden, sözleşmenin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanır.
(3) Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler de, iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihe kadar toplu iş sözleşmesinden yararlanır”.
hükümlerinin yer aldığı, ... kapsamından ve taraflar arasında imzalanan antlaşma gereğince davacının iş akdinin feshi ... imzalanma tarihinden önce olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39. Maddesi Toplu İş Sözleşmesinden yararlanma ile ilgili düzenleme yapmış olup, maddenin 3 ncü fıkrasına göre “Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler de, iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihe kadar toplu iş sözleşmesinden yararlanır”.
Belirtmek gerekir k, yararlanma ile ilgili anılan 39. Madde “emredici bir hükümdür ve aksi sözleşme hükümleri geçersizdir. Kısaca sendika üyesi işçilerin kanunda yararlanma ile ilgili düzenlemeleri emredici niteliktedir.
Keza Kanunu’nun 35/1 maddesine göre “Toplu iş sözleşmesinin süresi, sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleşme süresinden önce sona erdirilemez”.
Dosya içeriğine göre davacının üyesi olduğu sendika ile davalı işverenin üyesi olduğu sendika ile imzalanan grup Toplu İş Sözleşmesi 31.08.2012 tarihinde sona ermiş, işyerinde sendikanın yetki almaması üzerine 01.09.2012-31.08.2014 arası yürürlüğü süren önceki ... hizmet akti olarak devam etmiş, bu arada davalı işverenin taraf olduğu sendika ile bu süre için başka işyerlerini kapsayan Toplu İş Sözleşmesi imzalanmış ve diğer işyerlerinde uygulanmıştır. Davalı işyerinde davacının üyesi olduğu sendikanın yetki alması üzerine ise 15.12.2014 tarihinde davalı işverenin taraf olduğu sendika ile bu kez 01.09.2014-31.08.2017 süreli Toplu İş Sözleşmesi imzalanmış, ancak Toplu İş Sözleşmesinin 77. Maddesinde açıkça “İş bu Toplu İş Sözleşmesi, sona eren Toplu İş Sözleşmesini takip eden günde yürürlüğe gireceği” belirtilmiştir.
Toplu İş Sözleşmesinin taraflarını temsilen işçi ve işveren sendikaları bir araya gelerek daha sonra 13.04.2015 tarihinde davacının dava konusu ettiği alacaklara esas anlaşma tutanağını imzalamışlardır. Bu anlaşma tutanağı ile davacının çalıştığı işyerinde sözleşmenin imza tarihinde işyerinde çalışan sendika üyesi işçilere ödenmek üzere 15.12.2014 tarihinde imzalanan Toplu İş Sözleşmesinin yürürlük süresi 01.09.2014-31.08.2017 olarak tespit edildikten sonra 36. Maddesi değiştirilerek, 01.09.2012-31.08.2014 arası ücretlerinde iblağ ve iyileştirme yapılmıştır.
Temel uyuşmazlık, iş sözleşmesi gerek ... ve gerekse değiştiren anlaşma tutanağından önce feshedilen davacının, anlaşma tutanağı sonucu ...’in 36. Maddesi ile yapılan iblağ ve iyileştirmelerden yararlanıp yararlanmayacağı noktasından toplanmaktadır.
Yukarda açıklandığı üzere davacının çalıştığı işyerinde 01.09.2012-31.08.2014 arası yetki alınmadığı için Toplu İş Sözleşmesi imzalanmamıştır. Daha sonra yetki alınması ile imzalanan Toplu İş Sözleşmesinin 77. Maddesinde açıkça “bu Toplu İş Sözleşmesi, sona eren Toplu İş Sözleşmesini takip eden günde yürürlüğe gireceği” belirtildiğine göre ...’in yürürlük süresinin başlangıcı bu işyeri için 01.09.2012 tarihi olacaktır. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesinin 35. Maddesi uyarınca da “Toplu iş sözleşmesinin süresi, sözleşmenin imzalanmasından sonra taraflarca kısaltılamayacağından, anlaşma tutanağı ile bu işyeri için 01.09.2014-31.08.2017 yürürlük süresi kararlaştırılması, açıkça yasanın ihlalidir. Diğer taraftan aynı kanunun 39/3 maddesinin açık ve emredici düzenlemesi karşısında da iş sözleşmesi yürürlük tarihi ile imza tarihi arasında feshedilen işçilerin Toplu İş Sözleşmesi ve onun eki olan anlaşma tutanağı nedeni ile yararlanmaları gerekir. Davacının iş sözleşmesi 25.08.2014 tarihinde 01.09.2012 yürürlük tarihinden sonra ancak imza tarihinden önce sona erdirildiğine göre iblağ ve iyileştirmenin hakkında uygulanması ve fark alacaklarının hesaplanarak hüküm altına alınması gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, davacı yararına takdir edilen 1.630.00 TL duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgiliye iadesine, 20/02/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.