Adalet Bakanlığının, 02/10/2018 tarihli yazısı ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan şüpheli ... hakkındaki iddianamenin iadesine dair Muğla 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 04/04/2018 tarihli ve 2018/163 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli ve 2018/829 değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 09/10/2018 tarihli yazı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla ...:
1- Şüpheli hakkında, 18/12/2017 tarihinde işlediği iddia olunan kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan dolayı düzenlenen 23/03/2018 tarihli iddianamenin aynı tarihte Mahkemeye UYAP üzerinden gönderildiği, 26/03/2018 tarihinde de fizîken teslim edildiği,
2- Ancak Muğla 1. Asliye Ceza Mahkemesinin fiziki olarak 04/04/2018 tarihini taşıyan, UYAP sistemi üzerinden ise 10/04/2018 tarihinde oluşturulmuş olup hakim tarafından 16/04/2018 tarihinde elektronik imza ile imzalanan karar ile “şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilmeden iddianame düzenlendiği” gerekçesiyle iddianamenin iadesine karar verildiği,
3- Cumhuriyet savcısının bu karara karşı, UYAP kayıtlarına göre iddianamenin yasal 15 günlük süreden sonra iade edildiği gerekçesi ile itiraz ettiği, ancak itirazı inceleyen Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli ve 2018/829 değişik iş sayılı kararı ile, iadenin süresinde yapılmış olduğu gerekçesi ile itirazın reddine kesin olarak karar verildiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 15/12/2017 tarihli ve 2017/19261 esas, 2017/28180 sayılı ilamında da, "...5271 sayılı CMK"nın 38/A maddesi ve Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin UYAP’ın kullanılmasına ilişkin 5, 108, 119 ve 140. maddeleri değerlendirilerek yapılan incelemede, CMK"nın 174/1. maddesinde öngörülen onbeş günlük yasal süreden sonra iddianamenin .. tarihinde iade edildiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, CMK"nın 174. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş günlük süre sonunda iade edilmeyen iddianamenin kabul edilmiş sayılacağı gözetilmeden..." şeklinde yer alan açıklamalar ile; 5271 sayılı CMK"nın elektronik işlemler başlıklı 38/A maddesinde yer alan, "(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır. (2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir. (3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir. (4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez. (5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir. (9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter. (11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" şeklindeki, 5271 sayılı Kanunu’nun 174. maddesinde yer alan, "(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle; a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen, b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen, c) Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir. (2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez. (3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır. (4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez. (5) İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir." şeklindeki düzenlemeler karşısında, somut olayda, Muğla Cumhuriyet Başsavcılığınca söz konusu iddianamenin 23/03/2018 tarihinde UYAP sisteminden düzenlenerek mahkemesine tevdii edilmesi sonrası dosya içerisinde bulunan safahat kaydından da anlaşılacağı üzere, mahkemece yasal süre geçtikten sonra 16/04/2018 tarihinde iddianamenin iadesi kararının imza ve onay yapılmak suretiyle Muğla Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli ve 2018/829 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
a) CMK’nın “Elektronik işlemler” başlıklı 38/A maddesi:
(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
…
(9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
…
(11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
b) Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin “UYAP’ın kullanılması” başlıklı 5. maddesinin 7. fıkrası
Tutanak, belge ve kararlar elektronik ortamda düzenlenir ve gerekli olanlar ilgilileri tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanır. Elektronik ortamda düzenlenen ve güvenli elektronik imza ile imzalanan evrak UYAP kapsamındaki birimlere elektronik ortamda gönderilir.
c) CMK’nın “İddianamenin iadesi” başlıklı174. maddesi
(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ... İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
Muğla Cumhuriyet Başsavcılığınca şüpheli hakkında düzenlenen 23/03/2018 tarihli iddianamenin aynı tarihte Mahkemeye UYAP üzerinden gönderildiği, 26/03/2018 tarihinde de fizîken teslim edildiği, bununla birlikte fizikî olarak 04/04/2018 tarihini taşıyan, ancak UYAP sistemi üzerinden 10/04/2018 tarihinde oluşturulmuş olup hakim tarafından 16/04/2018 tarihinde elektronik imza ile imzalanan karar ile iddianamenin iadesine karar verilmiş olduğu anlaşıldığından, her ne kadar iddianamenin iadesi kararı UYAP sistemi üzerinden 10/04/2018 tarihinde oluşturulmuş ise de, UYAP üzerinden nihai olarak imzalanma tarihinin 16/04/2018 tarihi olması karşısında, CMK’nın 38/A maddesindeki, “Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.” şeklindeki düzenleme; Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin “UYAP’ın kullanılması” başlıklı 5. maddesinin 7. fıkrasında yer alan “Tutanak, belge ve kararlar elektronik ortamda düzenlenir ve gerekli olanlar ilgilileri tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanır. Elektronik ortamda düzenlenen ve güvenli elektronik imza ile imzalanan evrak UYAP kapsamındaki birimlere elektronik ortamda gönderilir.” şeklindeki düzenleme ve CMK’nın 174. maddesindeki, “Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ... İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir… En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır” şeklindeki düzenleme uyarınca, somut olayda iddianame ve ekindeki soruşturma evrakının fiziken 26/03/2018 tarihinde Mahkemeye teslim edildiği, iddianamenin iadesi kararının ise 15 günlük yasal iade süresi dolduktan sonra 16/04/2018 tarihinde UYAP üzerinden elektronik imza ile imzalandığı ve iade kararının bu tarihte verilmiş olduğunun kabul edilmesi gerektiği anlaşıldığından, yasal süresinden sonra verilmiş olan iade kararına yönelik itirazın bu nedenle kabul edilmesi gerekirken, itirazın reddine karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; iddianamenin iadesi kararına yönelik itirazın reddine ilişkin Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16/05/2018 tarihli ve 2018/829 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanunun 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, 08.04.2019 tarihinde Üyeler ... ve ..."in karşı oyu ve oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY GEREKÇESİ

Her ne kadar Sayın çoğunluk tarafından Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16.05.2018 tarih 2018/829 D. İş sayılı kararının, mahkemesince iade işleminin süresinde yapılmaması nedeniyle itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesi gerekçesiyle kanun yararına bozulmasına karar verilmiş ise de esasen iade kararının süresinde olduğu zira 5271 sayılı CMK"nın 174. maddesinde düzenlenen iddianamenin iadesi düzenlenmesinin iki aşamadan oluştuğu, birinci aşamanın 15 günlük süre içerisinde iade butonuna basarak iade etmek işlemi, ikinci aşamanın ise iade kararının gerekçesinin yazılarak evrakın Cumhuriyet Başsavcılığına iadesi işlemi olduğu, 5271 sayılı CMK"nın 174. maddesinde mahkemenin maddede belirtilen nedenlerle iddianameyi 15 günlük süre içerisinde iade edeceği hususunun düzenlendiği, ayrıca aynı 15 günlük süre içerisinde iade kararı gerekçesi yazılarak evrakın Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmesine yönelik bir zorunluluğa yer verilmediği nitekim UYAP işletim sistemininde bu düzenlemeye uygun olarak oluşturulduğu, mahkeme Başkanı ya da Hakim sıfatıyla e-imza ya da şifre kullanarak kullanıcı oturumu açıldığında iddianamenin kabul edilerek mahkeme esasına kaydedilmesi için iddianamenin kabulü ya da iadesi ekranı açıldığı, Başkan ya da Hakim tarafından iade butonuna basıldığında sistem tarafından işlemin sehven yapılmasının önlenmesi için ekranda iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iade edileceği uyarısının yapıldığı buna rağmen Başkan veya Hakim tarafından onaylanması halinde iade işleminin gerçekleşerek iade gerekçeli kararı yazılabilmesi için sistem tarafından karar başlığı oluşturulduğu, bu işlemden sonra Başkan ya da Hakimin kendiliğinden iddianameyi esas defterine kaydetmesine UYAP işletim sistemi tarafından izin verilmediği ancak Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan itirazın kabulü ya da üst mahkeme tarafından itirazın kabul edilerek iade kararının kaldırılması halinde mahkeme esas defterine kaydedilebildiği, Başkan veya Hakimin 15 günlük süre geçmesinden sonra iade butonuna basması halinde yine sistem tarafından 15 günlük sürenin geçtiği yönünde uyarı ekranının görüntülendiği, mahkemece iddianamenin iadesine yönelik yapılan tüm bu işlemlerin hem 5271 sayılı CMK"nın 38/A maddesine uygun şekilde "...Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar uyap vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır..." yönündeki düzenlemeye hemde Bölge Adliye ve Adli yargı ilk derece mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları idari ve yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesine dair Yönetmeliğinin Uyap"ın kullanılması başlıklı 5. maddesinin 7. fıkrasındaki "Tutanak, belge ve kararlar elektronik ortamda düzenlenir ve gerekli olanlar ilgilileri tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanır. Elektronik ortamda düzenlenen ve güvenli elektronik imza ile imzalanan evrak UYAP kapsamındaki birimlere elektronik ortamda gönderilir. Ayrıca fiziki olarak gönderilmez" şeklindeki düzenlemeye uygun şekilde yapılarak uyap ortamında düzenlenip kaydedildiği yukarıda belirtilen yasal düzenlemelerin hiçbirinde Mahkemece iade kararı gerekçesinin 15 gün içerisinde yazılarak elektronik ortamda imzalanıp aynı 15 günlük süre içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığına iddianamenin teslim edileceğine yönelik zorunluluk içermediği başka bir deyişle Başkan ya da Hakimin 15 günlük süre içerisinde iade butonuna basması işleminin yargılama sonunda verilen hüküm fıkrası ya da kısa karar mahiyetinde olduğu, iadenin gerekçelendirildiği iade gerekçeli kararının ise mahkemece esasa dair verilen kısa karar ya da hüküm fıkrası sonrası yazılan gerekçeli karar gibi olduğu, CMK"nın karar verilmesine bağladığı zamanaşımı vb. tüm yaptırım ve sürelerin; kısa karar tarihinden itibaren hesaplanmasında olduğu gibi, 15 günlük iade süresinin de tüm bu nedenlerle iade butonuna basılması için kabul edilmiş süre olduğunun kabulüyle somut olayda mahkemece yapılan iade işleminin süresinde olduğu bu nedenle bu karara yapılan itirazın reddine dair Muğla 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 16.05.2018 tarih ve 2018/829 D. İş sayılı kararına yönelik KYB başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği kanaatinde olduğumuzdan sayın çoğunluğun görüşüne katılmamaktayız. 08.04.2019