MAHKEMESİ :İş Mahkemesi



Davacı, davalı iş verene ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, fer"i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının 20.01.2012-20.07.2013 tarihleri arasında net 1.500 Lira ücretle davalı işverene ait iş yerinde geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile “davacının davalı ... yanında 20.01.2012-20.07.2013 tarihleri arasında kesintisiz olarak hizmet ilişkisi içerisinde ve asgari ücretle çalıştığının tespitine, fazlaya dair talebin reddine” karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş ...... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ......larına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davalı şahıs adına tescilli işyeri bulunmadığı davalı Kurum tarafından bildirilmişse de 20.10.2006 tarihli “düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi”nin ekindeki evraklarda adı geçen ... İnşaat Gıda Ticaret Limited Şirketi adına tescilli bir işyeri bulunup bulunmadığının, bu şirket adına tescilli işyeri varsa hangi tarihler arasında yasa kapsamında olduğunun davalı Kurumdan sorulmadığı, dönem ......larının istenmediği, davacının çalışmasının davalı şahıs yanında ya da adı geçen şirket nezdinde geçip geçmediğinin araştırılmadığı, davacının çalışmasının niteliği belirlenerek buna göre işverenin şüpheye yer bırakmayacak şekilde netleştirilmediği, davalının ve davalıya ait olduğu anlaşılan şirketin hangi tarihler arasında vergi mükellefiyetinin bulunduğunun sorulmadığı, davacının çalıştığını beyan ettiği apartmanda hangi tarihte iskan ruhsatının alındığının belirlenmediği ve yetersiz tanık beyanı ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının çalışmasının niteliğini netleştirmek, davacıdan inşaatın hangi safhasında tam olarak ne iş yaptığını açıklamasını istemek, inşaatın kim tarafından yapıldığını, davacının çalışmasının davalı nezdinde geçip geçmediğini araştırmak ve husumetin doğru kişiye yöneltilip yöneltilmediğini netleştirmek, davalıya yöneltilmesi yerinde değilse husumetin söz konusu şirkete yöneltilmesi için davacıya uygun bir süre vermek ve taraf teşkilinin, tarafların delillerini ibraz etmesinin sağlanmasından sonra yargılamaya devam etmek, adı geçen apartmanın inşaat ve iskan ruhsatına dair belgeleri ilgili belediyesinden istemek, ilgili vergi dairesinden davalının ve adı geçen şirketin hangi tarihler arasında vergi mükellefiyetlerinin olduğunu sormak, davacının çalıştığını beyan ettiği adreste ... İnşaat Gıda Ticaret Limited Şirketi adına davalı Kurumda tescilli bir işyeri olup olmadığını davalı Kurumdan sormak, varsa hangi tarihler arasında yasa kapsamında olduğunu sormak ve ihtilaflı döneme ilişkin dönem ......larını getirtmek, ihtilaflı döneme ilişkin dönem ......larında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ...... Kurumu, ......... odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.