MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalılardan ... tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davalılardan ... Sağlık Hizm. San ve Tic Ltd Şti ile aralarında imzalanan 22.05.2003 tarihli işletme amaçlı kira sözleşmesi ile "... Cad. ... Sok. No:13 ... / ..." adresinde kurulu, mülkiyeti İş Genel Finansal Kiralama A.Ş."ye ait olmakla birlikte sözleşme tarihinde finansal kiralama sözleşmesi gereğince davacı şirketin kiracısı bulunduğu ... marka ... sistem numaralı ... emar cihazı ile diğer tıbbi cihazlar-işletmenin tümü-emar görüntüleme merkezini, davalı şirket tarafından kullanılması-işletilmesi ve karşılığında davacı şirkete sözleşmede belirlenen şartlarda kira ödenmesinin kararlaştırıldığını, yine 12/04/2006 tarihinde taraflar arasında işletme amaçlı kira anlaşması sonlandırma protokolü yapıldığını, bu protokol ile kira ilişkisinin 01.06.2006 tarihi itibarı ile sonlandırılması ve işletmenin teslim alındığı gibi iadesinin kararlaştırıldığını ancak protokole rağmen işletme ve özellikle emar cihazının, taşınmaz ve diğer elektronik cihazların çalışır vaziyette davacıya teslim edilmediğini, davacının bu nedenle ciddi zararlara ve gelir kaybına uğradığını, emar cihazının çalışır duruma getirilmesi için çeşitli işlemler yapıldığını ancak diğer davalı ... Şirketi tarafından arızanın ne olduğu ve nasıl giderileceğinin bir türlü tespit edilemediğini, netice olarak cihazın çalıştırılamadığını ancak buna rağmen davalı ... şirketinin davacıdan sürekli hizmet bedeli adı altında ödemeler talep ettiğini, davacının çeşitli icra takipleri ve davalarla karşılaştığını, tüm bu nedenlerle cihazın kullanılamaz ve davacı
şirketin ticari faaliyetini sürdüremez hale geldiğini belirterek davacı şirketin faal olduğu süreçte kira ilişkisinden önce yıllık 900.000,00 TL ciro ve 500.000,00 TL kar ile çalışan bir şirket iken işletmeyi davalı ... şirketine kiraladıktan sonra gelir olarak yıllık ortalama 350.000,00 TL civarında gelir elde ettiğini, bu kapsamda tarafların ticari defterleri incelediğinde davacının son 3 yılda hiçbir faaliyette bulunmadığı ve gelir elde etmediği ve bundan sonrada hiçbir gelir elde edemeyeceği, bu süreçte faaliyette bulunsa idi yaklaşık 1.050.000,00 TL gelir elde edeceği hususunun ortaya çıkacağını ayrıca davalıların yasaya aykırı davranışları sonucu son 3 yılda yaklaşık 2.225.000.000,00 TL maddi zarara uğradığını belirterek fazlaya dair haklar saklı kalmak üzere davacı şirketin toplam zararlarının tespiti ile şimdilik 10.000,00 TL maddi zararın davalılardan ticari avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, cihazın 1997 model olup, kullanım ve bakım şartlarına uygun davranılmadığı, yetkisiz müdahalelerde bulunulduğu ve çalışır durumda teslim edildiği belirtilerek davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece davalı ... San ve Tic A.Ş. aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... Sağlık Hizmetleri Tic ve San Ltd Şti aleyhine açılan davanın kabulüne yönelik olarak verilen karar Yargıtay 6.H.D.nin 26/11/2013 tarih ve 2013/14045-15915 E/K sayılı ilamı ile, davacı tarafa talepleri tek tek, her bir talebin hangi miktarda ve hangi davalıdan talep edildiği tereddüde yer vermeyecek ve denetime elverişli bir şekilde açıklatılması ve tespit edilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davalı ... San. ve Tic. A.Ş. aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... Sağlık Hizmetleri Tic. ve San. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulü ile, 340.000 TL"nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesi gereğince ticari faiziyle birlikte iş bu davalıdan tahsiline dair verilen karar, yine tarafların temyizi üzerine bu defa Yargıtay 6.H.D.nin 29/03/2016 tarih ve 2015/12107-2016/2500 E/K sayılı ilamı ile, davacının temyiz itirazları reddedilerek davalının temyiz itirazları yönünden; davacı beyanları doğrultusunda sadece gelir kaybı talep edildiğinden, dava konusu MR cihazının kira süresi sonunda davacı tarafa usulüne uygun şekilde teslim edilse idi bu cihaz nedeniyle davacının elde edebileceği kira geliri konusunda uzman bilirkişiler aracılığıyla inceleme yaptırılarak sonuca gidilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davalı ... San. ve Tic. A.Ş. aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... Sağlık Hizmetleri Tic. ve San. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın kabulü ile, 340.000 TL"nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesi gereğince ticari faiziyle birlikte iş bu davalıdan tahsiline karar verilmiş, söz konusu karar davalılardan ... Sağlık Hizmetleri Tic ve San Ltd Şti vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, kararın bozmaya uygun olmasına göre, davalının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-) Davacı ile davalılardan ... Sağlık Hizmetleri Tic. ve San. Ltd. Şti. arasında 22/05/2003 başlangıç tarihli 2 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı hususunda herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşme ile davalı şirkete, davaya konu Siemens marka ... sistem numaralı Magnetom H Harmony emar cihazı ile diğer tıbbi cihazlar-işletmenin tümü-emar görüntüleme merkezinin kullanılması ve işletilmesi amacıyla kiralandığı ve kira süresi bitiminde ilgili görüntüleme cihazının doğal kullanımdan kaynaklanan yıpranmışlıklar ile birlikte çalışır durumda kiraya verene teslim edilmesi gerekirken kiraya verene bu nitelikte teslim edilmediği anlaşılmaktadır.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 96. (TBK.112) maddesinde alacaklının, borçludan borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle tazminat isteyebilmesi için, bu yüzden bir zarara uğramış olması gerektiği, düzenlenmiştir. Sözleşmeden kaynaklanan zarar müspet zarar olacağı gibi, menfi zarar da olabilir. Müspet zarar; borçlu edayı gereği gibi ve vaktinde yerine getirseydi alacaklının mameleki ne durumda olacak idiyse, bu durumla eylemli durum arasındaki farktır. Diğer bir anlatımla, müspet zarar, sözleşmenin hiç veya gereği gibi yerine getirilmemesinden doğan zarardır ki kuşkusuz kâr mahrumiyetini de içine alır.
Kâr kaybı ise, kârdan mahrum kalma karşılığı meydana gelen zarardır. Burada kârdan yoksun kalan kusurlu eylem yüzünden mal varlığında ileride meydana gelecek çoğalmadan mahrum kalır. Kâr kaybı zararının müspet zarar kapsamında bulunduğu şüphesizdir.
Somut olayda; davacı açmış olduğu işbu dava ile; kiralanan MR cihazının kendisine kullanılır halde teslim edilmemesi ve alınan servis inceleme raporuna göre de cihazın kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle oluşan, dava tarihinden önceki son üç yıla ilişkin mahrum kaldığı kazanç kaybının tahsilini talep etmiştir. Önceki Yargıtay ilamı ile de belirlendiği üzere; teslim borcunun gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle davacının uğramış olduğu kazanç kaybının tazmin edilmesi gerekir. Ne var ki kiraya veren de zararın artmaması için üzerine düşeni yapmalı, bu konuda gereken çabayı göstermelidir. Bu durumda davalının tazminat sorumluluğu, tamiratın mümkün olup olmadığının anlaşılıncaya kadarki inceleme ve araştırma süresi ile davacı tarafından aynı işlevde yeni bir cihazın piyasadan temin edilebilme süresi toplamı kadar süre ile sınırlıdır. Bu nedenle konusunda uzman bilirkişi marifetiyle belirtilen sürelerin tespiti ile bu süre ile sınırlı olarak belirlenecek kar kaybının hesap edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu yön göz ardı edilerek cihaz bedeli ya da tamir bedeli talep edilmediği halde makine değerini aşacak şekilde tazminata hükmedilmesi doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.10.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.