Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/7945 Esas 2022/13592 Karar Sayılı İlamı

KARAR
Kötü muamele suçundan sanık ... , 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 232/1 ve 62/1. maddeleri uyarınca 1 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesi gereğince hükümlerin açıklanmasının geri bırakılmasına dair Niğde 5. Asliye Ceza Mahkemesinin 16/04/2021 tarihli ve 2020/37 esas, 2021/179 sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Niğde 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 08/06/2021 tarihli ve 2021/336 değişik iş sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 14/04/2022 gün ve 2022/41608 sayılı istem yazısıyla dava dosyaları Daireye gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında; “Benzer bir olay sebebiyle, Yargıtay 8. Ceza Dairesinin 22/11/2016 tarihli ve 2016/9543 esas, 2016/10644 karar ve Yargıtay 21. Ceza Dairesinin 07/02/2017 tarihli ve 2016/1691 esas, 2017/533 karar sayılı ilâmlarında da belirtildiği üzere, süre tutum dilekçesi ile gerekçeli kararın tebliğini isteyen tarafa kararın usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi gerektiği, somut olayda sanık müdafiinin yüzüne karşı verilen 16/04/2021 tarihli karara karşı katılan vekili tarafından verilen aynı tarihli dilekçe ile gerekçeli kararın kendisine tebliğinden sonra itiraz gerekçelerini bildireceklerini belirterek süresinde itiraz edilmesi üzerine, gerekçeli kararın tebliğinden ve verildiyse ayrıntılı itiraz dilekçesinin eklenmesinden sonra itirazın incelenmek ve bir sonuca bağlanmak üzere merciine gönderilmesi gerekirken, sanık müdafiine gerekçeli karar tebliğ edilmeden dosyanın doğrudan incelenmek üzere itiraz merciine gönderildiği gözetilmeden, sanık müdafiinin itirazının bu yönden kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanabilmesi için, anılan maddenin 6. fıkrasında belirtilen objektif ve subjektif koşulların bulunması ve öncelikle sanığın isnad edilen suçu işlediğinin yapılan yargılama sonucu belirlenmesi gerekmektedir.
CMK’nın 231. maddesinin 12. fıkrasına göre hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı itiraz yoluna başvurulabilecektir.
Olağan kanun yollarından olan itiraz, 5271 sayılı CMK’nın 267 ila 271. maddeleri, arasında düzenlenmiş olup "İtiraz olunabilecek kararlar" başlıklı 267. maddesinde; "Hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir" şeklindeki düzenlemeye göre, kural olarak sadece hakim kararlarına karşı gidilebilecek olan itiraz yoluna, kanunlarda açıkça gösterilmiş olunması kaydıyla mahkeme kararlarına karşı da başvurulması mümkündür.
CMK’nın 270 ve 271. maddelerine göre, itiraz incelemesi kural olarak duruşmasız ve dosya üzerinden yapılacak, merci gerekli görürse Cumhuriyet Savcısı, müdafii veya vekili de dinleyebilecektir. Bunun yanında merci, yazı ile cevap verebilmesi için itiraz istemini Cumhuriyet Savcısı ve karşı tarafa bildirebilecek, kendisi de inceleme ve araştırma yapabileceği gibi gerekli gördüğünde bunların yapılması konusunda istek de bulunabilecektir.
CMK’nın itirazla ilgili yukarıda yer verilen maddelerinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yönelik itirazın yalnızca şekil yönünden inceleneceği, esasın inceleme dışı bırakılacağına dair bir düzenleme bulunmamaktadır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu da 22/01/2013 tarih ve 2012/10-534 esas, 2013/15 sayılı kararında; “İtiraz mercii, O Yer Cumhuriyet Savcısının suç vasfına yönelik aleyhe başvurusu üzerine incelemesini sadece şekli olarak değil, hem maddi olay hem de hukuki yönden yapmalı, gerekli gördüğünde cevap vermesi için itirazı sanık müdafiine tebliğ etmeli ve Cumhuriyet savcısı ile sanık müdafiini dinlemeli, yine ihtiyaç duyduğu konular varsa gerekli araştırma ve incelemeyi yapmalı ya da bunların yapılmasını sağlamalı ve bunun sonucunda da TCK'nun 191/2. maddesi gereğince verilen tedavi ve denetimli serbestlik kararının isabetli olup olmadığına karar vermelidir.” şeklindeki gerekçesiyle itirazın hem maddi hem hukuki yönden ele alınması ve her yönden hukuka uygunluğunun denetlenmesi gerektiğine karar vermiştir.
İnceleme konusu somut olayda; Niğde 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 16/04/2021 tarih, 2020/37 esas, 2021/179 sayılı kararında, sanığın kötü muamele suçundan mahkumiyetine ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, sanık müdafisinin yüzüne karşı karar verilmesi üzerine, sanık müdafisinin itiraz süresi içerisinde itiraz mahiyetinde 16/04/2021 havale tarihli itiraz dilekçesi sunması ve bu dilekçe ile gerekçeli kararın kendisine tebliğini istediği anlaşılmaktadır. Buna göre; sanık müdafisinin süresinde karara itiraz etmesi üzerine, gerekçeli kararın tebliğinden ve verildiyse ayrıntılı itiraz dilekçesinin eklenmesinden sonra itirazın incelenmek ve bir sonuca bağlanmak üzere merciine gönderilmesi gerekirken, sanık müdafisine gerekçeli karar tebliğ edilmeden itirazın incelenmesi ve yukarıda yer verilen Yargtay Ceza Genel Kurulu kararında da vurgulandığı üzere, itirazı inceleyen merciin hem usul hem esas yönünden inceleme yaparak, her türlü hukuka aykırılıkları denetleyebileceği anlaşıldığından, itiraz konusu incelenmeksizin itirazın reddine karar verilmesi hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce farklı gerekçeyle yerinde görüldüğünden,
1- Kötü muamele suçundan sanık Elif Benli hakkında, Niğde 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 08/06/2021 tarihli ve 2021/336 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- Aynı Kanun maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 30/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.