MAHKEMESİ : ...... .........Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi


KARAR

Dava, davalı .........ca davacının ..."a ait işyerinden bildirilen 01/02/2007-15/07/2007 tarihleri arasındaki ......lılığının fiili olmadığı gerekçesiyle iptali ve yaşlılık aylığının iptaline ilişkin ......... işleminin iptali ve davalı .........a borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilince süresinde istinaf yoluna başvurulması üzerine .........Mahkemesince davacı vekilinin istinaf isteminin HMK"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca KABULÜNE, ...... 4.İş Mahkemesine ait 31.03.2017 gün ve 2016/423 E.- 2017/157 K. sayılı hükmün KALDIRILMASINA, yerine; Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİNE, davacının 31.12.2014 tarih ve 19.629.271/2015 sayılı ve 28.07.2016 tarih ve 102.266646/2128 sayılı borç bildirim belgelerine konu tedavi giderinden sorumlu olmadığının tespitine, davacının 1073525.042 sicil nolu işyerinden yapılan bildirimlerinin ve yaşlılık aylığının iptaline ilişkin ......... işleminin iptaline yönelik istemin reddine karar verilmiştir.
5510 sayılı Kanunun 60. maddesinde, genel ...... ......sından yararlanacak olanlar sayılmıştır. (g) bendinde ise, “Yukarıdaki bentlerin dışında kalan ve başka bir ülkede ...... ......sından yararlanma hakkı bulunmayan......lar” genel ...... ......lısı sayılmıştır. (g) bendinin lafzından tüm......ların re’sen ...... ......sı kapsamına alındığı izlenimi anlaşılmakta ise de durum böyle değildir. Kişinin kapsama alınması, ...... hizmeti alabildiği anlamına gelmemektedir. Ayrıca, genel ...... ......lısı olmanın koşulları bulunmaktadır.
5510 sayılı Kanuna göre genel ...... ......lısı sayılabilmek ve ......lılığın başlangıcı için bildirim ve tescil gereklidir. Kanunun 61. maddesinde, genel ...... ......sından yararlanmak için bir kısım grupların bildirimine gerek kalmadan kendiliğinden tescil edileceği, bir kısmının tescili için ise bir ay içinde başvuru şartı getirilmiştir.
61"inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi 13/02/2011 t. 6111 SK 35. md ile değişiklikten önce, 17.04.2008 t. ve 5754 SK md. 39 ile değişik hali şöyleydi: “(g) bendinde sayılanlar; diğer bentlere göre genel ...... ......lısı olmadıkları tarihten itibaren genel ...... ......lısı sayılır ve bu tarihten itibaren bir ay içinde verecekleri genel ...... ......sı giriş bildirgesi ile tescil edilirler. Ancak 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında genel ...... ......lısı sayılanların zorunlu ......lılıklarının sona erdiği tarihten itibaren 10 gün sonra bu bent kapsamında genel ...... ......lısı sayılır.” Yine Geçi 12/5. fıkrada, “60"ıncı maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince ......lı sayılanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (13/02/2011 t. ve 6111 SK m. 49 ile değişik ibare) 01/01/2012 tarihine kadar bildirimlerini yapmak zorundadır. Bu süre içinde, 60"ıncı maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince genel ...... ......lısı sayılanlardan; tescil talebi olmayanların 18 yaşından küçük çocuklarının ...... hizmetlerinden yararlandırılması halinde (16/06/2010 t. ve 5997 SK m. 8 ile değişik ibare) bu kişiler .........ca tescil edildikleri tarih itibarıyla genel ...... ......lısı olurlar. Ancak, aile hekimliği uygulamasına başlanan illerde, bu kişiler ( 13/02/2011 t. ve 6111 SK m. 49 ile değişik ibare)bu süreye bakılmaksızın genel ...... ......lısı ve ( 16/06/2010 t. ve 5997 SK m. 8 ile değişik ibare)bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak .........ca tescil edildikleri tarih itibarıyla kapsama alınır.
6111 sayılı Kanunla değişmeden önce (g) bendine göre ......lı sayılanlar ancak bir ay içinde giriş bildirgesi vermek ve .........ca kabul edilmek suretiyle ......lı olabilirlerdi. Ancak (g) bendi kapsamında kalanların .........a müracaatla genel ...... ......sı tescili uygulaması fiilen gerçekleşmemiştir. Madde metninden de anlaşıldığı üzere 5510 sayılı Yasa ile tüm......lar re’sen genel ...... ......sı kapsamına alınmamışlardır.
Ülkedeki tüm kişilerin genel ...... ......sı kapsamına alınması, 16.06.2010 tarihli 5997 sayılı Kanunla Geçici 12. maddede yapılan değişiklikle 01.01.2012 tarihinden itibaren olmuştur. Ancak 67. maddeye göre ...... hizmeti sunucusuna başvurulduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel ...... ......sı prim ödeme gün sayısı olması ve 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekir. (g) bendi kapsamında olanlar ise 5510 SK 60/1-c, 1 nolu alt bendi gereği gelir testi uygulaması ile belirlenecek primin ödenmesi halinde ...... yardımlarından yararlanma imkânı getirilmiştir.
Gelir testi işlemi, kişinin çeşitli göstergeler ışığında mevcut gelirinin belirlenmesidir.
Herhangi bir kapsamda genel ...... ......lısı veya genel ...... ......lısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında ...... yardımlarından yararlanma hakkı bulunmayan kişiler 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel ...... ......lısı olarak tescil edilmekte olup, anılan kapsamda tescil edilen bu kişilerin tescil tarihinden itibaren yerleşim yerlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir testi yaptırmaları gerekmektedir. Gelir tespitinde aynı hanedeki aile esas alınmaktadır. Kanun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrası (g) bendi kapsamında tescil edilen kişilerin gelir testi müracaat bildiriminin kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına başvurmaları gerekmektedir. Söz konusu bir aylık süre içerisinde gelir testine başvurmayanların tescil başlangıç tarihinden itibaren aile içindeki gelirinin kişi başına düşen aylık tutarı olarak, Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen aylık prime esas kazancın (asgari ücretin) iki katı esas alınarak primlerin tahakkuk ettirilmesi öngörülmüştür.
5510 sayılı Kanunun 60/1-g bendi ile artık herkesin genel ...... ......sı kapsamına alındığı ve her durumda ...... hizmeti alabileceği kanısı hatalıdır. Koşulları taşımayan kişi ...... hizmeti alamaz. Koşulları ......... sağlayabilirdi mantığıyla .........’un yersiz tedavi giderlerini tahsil imkanının engellenmesi hem sosyal güvenlik sistemini aksatacak bir durum olup hem de yasa koyucunun amacını aşar mahiyettedir.
19/01/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6385 sayılı Yasanın 12. maddesi ile 5510 sayılı Yasaya eklenen “Yersiz yapılan ...... giderlerinin terkini” başlıklı Geçici 45. maddede:“Bu Kanuna göre genel ...... ......lısı ya da bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamına girmekle birlikte, asli olarak hak etmediği bir kapsamda ...... hizmeti alanlara 31/1/2012 tarihine kadar verilen ...... hizmetlerine ilişkin .........ca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek borçlar, varsa ilgililerin bu nedenle açtıkları davadan vazgeçmeleri halinde tahsil edilmez. Bu borçlara ilişkin açılmış olan dava ve icra takiplerinden .........ca vazgeçilir.” hükmüne yer verilmiştir. Anılan hükmün gerekçesinde ise, 5510 sayılı Kanuna göre,......ların genel ...... ......sı kapsamına alınmasına ilişkin işlemlerin 2012 yılı Ocak ayı itibarıyla tamamlanması nedeni ile, bu tarihe kadar yaşanan geçiş sürecinde, tabi olduğu genel ...... ......sı statüsünün aradığı şartlarla ...... yardımı alması gerekirken, Kanunun diğer statülerine göre ya da bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde hak etmediği halde ...... yardımı yapılanlara ilişkin ...... giderlerinin ilgililerden tahsil edilmemesi ve bu suretle oluşacak mağduriyetlerin önlenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir.
Yani maddenin metnine göre; kişinin genel ...... ......sı kapsamında herhangi bir statüye göre ...... yardımı alıyor olması, ...... yardımı yapılmasını sağlayan ......lılık statüsünün geçersiz sayılması halinde ; başka bir geçerli ......lılık statüsü varsa veya bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamına giriyorsa yine yersiz ...... gideri tahsil edilmez. Bu iki hal de yoksa geçersiz ......lılık statüsüne dayalı yapılan ...... gideri yersizdir ve .........ca tahsili gerekir.
......... da 6385 sayılı yasayla getirilen düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin çıkarmış olduğu 08/04/2013 tarih ve 2013/20 sayılı genelgede; “ Ancak, sahte olduğu .........ca yada mahkeme tarafından tespit edilen ......lı hizmetleri veya bu hizmetlere göre gelir/aylık bağlananlardan aylıkları iptal edilen genel ...... ......lıları ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin .........ca tespit edilen yersiz ...... giderleri 6385 sayılı Kanunun geçici 45 inci maddesi kapsamında değerlendirilmeyecektir.” açıklamasına yer vererek dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırılık teşkil edecek terkin işlemlerini himaye etmeyeceğini ortaya koymuştur.
Geçici 45.madde, 31/01/2012 tarihi öncesindeki tüm yersiz ...... giderlerini affeden, bir madde değildir. Aksi halde sahtecilik yoluyla sahte ......lılık ve buna dayalı olarak haksız ...... yardımı alan kişiler de Geçici 45. madde ile affedilmiş olur.
Somut olayda, tüm dosya kapsamına göre davalı .........un davacının davalı ..."a ait 1077097 sicil sayılı işyerinden bildirilen ......lılığı ve yaşlılık aylığının iptali ile buna bağlı olarak yaşlılık aylıklarının borç çıkarılması işleminin hukuka uygun olduğuna ilişkin .........Mahkemesi kararı yerinde ise de, yukarıda anlatılan yasal düzenlemeler dikkate alındığında 1077097 sicil sayılı işyerindeki ......lılığı fiili çalışmaya dayanmayan davacının yersiz ...... giderlerinden de sorumluluğu bulunmaktadır.
O halde, davalı ......... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve .........Mahkemesi kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan .........Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), dosyanın kararı veren .........Mahkemesine gönderilmesine, 25/12/2018 gününde oy çokluğuyla karar verildi. Başkan