21. Hukuk Dairesi 2018/1675 E. , 2018/9799 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ........ ............ Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının borçlanma suretiyle ödediği yurt dışı prim günlerinin yurtdışı ............lılık başlangıcı olan 01/01/1977 tarihinden itibaren 3600 gün olacak şekilde intibakı ve buna göre yaşlılık aylığının yeniden hesaplanarak bağlanması istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ........ vekili tarafından ........ tarafından yapılan işlemlerde bir hata bulunmadığı belirtilerek yersiz açılan davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece, davanın kabulü ile “davacının 3600 günlük borçlanmasının ........ ............ başlangıç tarihi olan 01/01/1977 tarihinden itibaren intibakının yapılması gerektiğinin tespitine, ........ bağlama cetvelinin buna göre düzenlenerek yaşlılık aylığının yeniden hesaplanarak bağlanması gerektiğinin tespitine,” karar verilmiştir.
D) İstinaf Başvurusu :
Davalı ........ vekili tarafından sunulan istinaf başvuru dilekçesi ile ........ işleminde hukuka aykırı bir yönün bulunmadığı, yurt dışı borçlanılan hizmet sürelerinin belirlenmesinin "............lının iradesine bırakılamayacağı"na dair ........ lehine verilmiş emsal kararların da bulunduğu belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
E)............ Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
............ Mahkemesince, “ incelenen Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu ” gerekçesiyle;
“Davalı ........ vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
F)Temyiz:
Davalı ........ vekili tarafından sunulan dilekçe ile istinaf başvuru dilekçesinde yer alan itirazlar yinelenmek suretiyle kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının ........"a 26/12/2006 tarihinde intikal eden borçlanma talep dilekçesi ile yurt dışında geçen 01/01/1977-24/12/2006 tarihleri arasındaki süreyi borçlanmak istediği, ........ca düzenlenen tahakkuk cetvelinde 01/01/1977-24/12/2006 tarihleri arasındaki 10.793 günlük süre için borçlanma imkanı tanındığı, davacı tarafından 20/01/2012 tarihinde borçlanma bedelinin bir kısmının ödendiği, ........ tarafından davacının ödemiş olduğu borçlandırma tutarı karşılığı olarak 25/12/1996-24/12/2006 tarihleri arasında geçerli olmak üzere 3600 gün davacıya hizmet süresi kazandırıldığı, davacıya yapmış olduğu tahsis dilekçesine istinaden 01/09/2013 tarihinden itibaren 506 sayılı Yasa Geç.81 md. hükümlerince yaşlılık aylığı bağlandığı, yapılan yurt dışı borçlanma sürelerinin 25/12/1996-24/12/2006 tarihleri arası dönem yönünden kabul edilerek ........ca buna göre yaşlılık aylığının bağlanması işlemlerinin gerçekleştirildiği, davacı tarafından sunulan dilekçeler ile yapılan yurt dışı borçlandırma işleminin 01/01/1977-01/01/1987 tarihleri arası döneme mal edilerek yeniden düzenleme yapılması ve buna göre yaşlılık aylığının yeniden hesaplanmasının ........’dan istendiği, ........ tarafından ise en son 30/12/2015 tarihli yazı cevabı ile yaşlılık aylığı çekildikten sonra yapılan itirazların değerlendirilemeyeceğinin davacıya bildirildiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 3201 sayılı Yasa’nın, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Yasa’nın 79. maddesi ile değişik “Süre tespiti ve ............lılığın başlangıcı” başlıklı 5. maddesi ile
“Yurt dışındaki ............lılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
........ güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. ............lılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, ............lılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
........ güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin ............lılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.
Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı ........ ............lar ve Genel Sağlık ............sı Kanununa göre hangi ............lılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; ........’de ............lılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son ............lılık haline göre, ............lılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş ............lılık süresi olarak kabul edilir” hükmünü içermekte olup; Yasa’nın anılan açık hükmü karşısında, 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurtdışı hizmet borçlanmalarında esas alınan yurt dışındaki ............lılık sürelerinin, ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenmesi gerekir.
Öte yandan, borçlanma cetvelindeki süreye ait borçlanma bedelinin ihtirazi kayıt konularak ödenmiş olması da sonuca etkili olmayacaktır. Borçlanma bedeli ihtirazi kayıt konularak ödense dahi kısmi ödeme hâlinde 3201 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru gidilerek mal edilecek tarihler tespit edilecektir. (Hukuk Genel Kurulu’nun 12/12/2018 gün ve 2018/21-995 Esas ve 2018/1901 Karar sayılı kararı )
06/10/2008 tarih ve 27046 sayılı Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin “Borçlandırılan Sürelerin Değerlendirilmesi ve ............lılığın Başlangıcı” başlıklı 12 maddesinde ise ;
(1) Başvuru sahibince borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre, belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınır. Bu tespitte bir yıl 360 gün, bir ay 30 gün olarak hesaplanır.
(2) Yurtdışında hizmet borçlanmasına dair sürelerin 5510 sayılı Kanun kapsamında hangi ............lılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde söz konusu süreler, başvuru sahiplerinin ........’de ............lılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son ............lılık haline göre, ............lılıkları yoksa 5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş ............lılık süresi olarak kabul edilir.
(3) ........’de ........ güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları veya hizmetlerine eklenir.
(4) Aylığa hak kazanmak için 5510 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasında tanımlanan anlamda belli bir ............lılık süresi şartının yerine getirilip getirilmediğinin tespitinde geçerli olmak üzere;
a) ............lılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise ............lılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
b) ........’de ........ güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan başvuru sahiplerinin ............lılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten, ............lı ölmüş ise ölüm tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir. Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da ............lılık süresi başlangıcı, borcun en son ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir.
(5) ........ güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz” hükümleri düzenlenmiştir.
Somut olayda, davanın yasal dayanağını oluşturan 3201 sayılı Yasa"nın 5. maddesi ve 06/10/2008 tarih ve 27046 sayılı Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 12. maddesi hükümlerine göre borçlanılan sürelerin ............lının iradesine bırakılamayacağının belirgin olması, borçlanma bedelinin ihtirazi kayıt konularak ödenmiş olmasının dahi sonuca etkili olmaması karşısında ........ tarafından gerçekleştirilen borçlanma tahakkuk işlemi yasal ve yerinde olup Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
O halde, davalı ........ vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan ............ Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece Mahkemesi kararının BOZULMASI gerekmiştir.
H)Sonuç:
Temyiz olunan ............ Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de ............ Mahkemesine gönderilmesine, 27/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.