Danıştay 13. Daire 2018/3971 Esas 2022/204 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/3971
Karar No:2022/204

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Petrol Otomotiv İnşaat Malzemeleri Hayvancılık
Orman Ürünleri Nakliye Gıda Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının, davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 15/09/2014 tarihinde yapılan denetimde, otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmadığı ve otomasyon sistemi çalışmamasına rağmen satışların devam ettiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca davacı şirkete 72,751.00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 15/09/2014 tarihinde yapılan denetimde, otomasyon sisteminin doğru ve sağlıklı çalışmamasına rağmen satış yapıldığının yetkililerce tutanak tutulmak suretiyle tespit edildiği ve bu durumun idari yaptırımı gerektirdiği açık ise de, davalı idare tarafından idari para cezasının hangi nedenle üst sınırdan verildiğinin somut bilgi ve belgelerle ortaya konulmadığı, ayrıca bu konuda herhangi bir açıklama da getirilmediği göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir kriter gözetmeksizin salt takdir yetkisinden hareketle Kanun'da öngörülen üst sınırdan idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, Mahkeme tarafından eksik inceleme yapılarak karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bayilik lisansı kapsamında faaliyette bulunan davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 15/09/2014 tarihinde yapılan denetimde, istasyondaki adalarda bulunan tabancaların ve yer altı tanklarının otomasyon sistemine veri aktarmadığı, buna rağmen satışların devam ettiğinin tespit edildiği, fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin 1. fıkrası ile 2. fıkrasına ve 1240 sayılı Kurul kararının mülga 5. maddesinin 9., 10. ve 14. bendi hükümleri ile yürürlükte bulunan 5. maddesinin ikinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendi hükümlerine aykırı olduğunun değerlendirildiği, … tarih ve … sayılı Başkanlık Oluru kapsamında yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen … tarih ve … sayılı Soruşturma Raporu ve alınan yazılı savunma sonrasında 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 72.751,00-TL idarî para cezası uygulanması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasında, "Lisans, sahibine lisansta yer alan faaliyetin yapılması ile bu konularda taahhütlere girişilmesi haklarını verir."; ikinci fıkrasında, "Lisans ile tanınan haklar; bu Kanunun, ilgili diğer mevzuatın ve lisansta yer alan kayıtlı hususların yerine getirilmesi koşuluyla kullanılır."; 19. maddesinin 7. fıkrasında, "Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan ancak Kanunun getirdiği yükümlülüklere uymayanlara Kurumca binbeş yüz Türk Lirasından yetmişbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir." kuralına yer verilmiştir.
27/06/2007 tarih ve 1240 sayılı "Petrol Piyasasında Dağıtıcı Lisansı Sahiplerinin Bayi Denetim Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Kurul Kararı"nın denetim tarihinde yürürlükte bulunan "İstasyon otomasyon sistemine ilişkin usul ve esaslar" başlıklı 5. maddesinin 9. bendinde, akaryakıt istasyonunun bakım, onarım ve arıza hâllerinde elektronik veri aktarımının kesintiye uğratılmamasının esas olduğu; bakım, onarım ve arıza durumlarında akaryakıt satışı yapılamayacağı; 14. bendinde ise, bayilik lisansı sahiplerinin istasyonlarında kurulu olan istasyon otomasyon sisteminin güvenliğinden sorumlu oldukları, dağıtıcı lisansı sahibinin izni olmadan otomasyon sistemine müdahale edemeyecekleri ve otomasyon sisteminde meydana gelen arızaların en geç 24 saat içerisinde dağıtıcı lisansı sahibine bildirileceğinin düzenlendiği, aynı Kurul kararının dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan "İstasyon otomasyon sistemine ilişkin usul ve esaslar" başlıklı 5. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde, bayilik lisansı sahibinin akaryakıt istasyonlarında kurulu olan istasyon otomasyon sisteminin güvenliğinden sorumlu olduğu; (b) bendinde, istasyon otomasyon sistemine izinsiz müdahalede bulunulamayacağı; (c) bendinde ise, istasyon otomasyon sistemi çevrim içi olmayan yerlerde (tank, geçici tank, pompa vs.) akaryakıt hareketine konu eylemin (satış, dolum vs.) gerçekleştirilemeyeceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosya incelendiğinde, bayilik lisansı kapsamında faaliyette bulunan davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde, istasyondaki adalarda bulunan tabancaların ve yer altı tanklarının istasyon otomasyon sistemine veri aktarmadığının tespit edildiği, istasyonda otomasyon sistemi çalışmadığı hâlde akaryakıt satışlarına devam edildiğinden, dava konusu idarî para cezası tesisine dayanak olan fiilin sabit olduğu anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu idarî para cezasına ilişkin düzenlemenin yer aldığı kanun maddesinde idarî para cezası için alt ve üst sınır belirlenmiş olup, idare takdir yetkisini kullanarak üst sınırdan idarî para cezası vermiştir.
Petrol piyasasına ilişkin düzenlemeler yapmak Kurul'un görevleri arasındadır. Kurul görevini yerine getirirken, tüketicileri ve diğer piyasa aktörlerini korumak ve piyasa faaliyetlerinin yapılan düzenlemelere uygun bir şekilde devamının sağlanması için gerektiğinde yaptırım uygulayabilmektedir. Bayilik lisansı sahibi davacı şirketin, lisansın kendisine tanıdığı haklar dışında faaliyette bulunduğu açıktır. Bu nedenle, sabit olduğu anlaşılan eylemin ağırlığı ve yürütülen faaliyetin niteliği göz önüne alınarak Kanunda öngörülen üst sınırdan idarî para cezası uygulanması yönünde idarece takdir yetkisinin kullanılmış olmasında ölçülülük ilkesine aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, bayilik lisansı sahibi davacı şirkete 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 25/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.