10. Hukuk Dairesi 2014/25048 E. , 2014/28210 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Ankara 13. İş Mahkemesi
Tarihi : 10.04.2014
No : 2012/57-2014/351
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili ve davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava 5510 sayılı Kanun’un geçici 7/1’inci maddesi uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun’un 79/10 hükmü uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanunun 4. maddesinde “sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler” işveren olarak tanımlanmıştır. ”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır bu nedenle, Sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işverenler tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın, anılan Yasanın 79/10. maddesine göre, sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir.
İncelenen dosyada; davacı, garson olarak çalışmaya başladığı K...Gece Kulübü Bar Gazino Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti"nin ünvanının Ç... Gece Kulübü Ltd. Şti olarak değiştirildiğini, bu işyerinde 1999/Mart tarihinden, 21.04.2006 tarihine kadar çalıştığını, 25.08.1999 ile 22.02.2001 tarihleri arasında askere gittiğini, askerden sonra da aynı işyerinde çalıştığını, daha sonra firmanın ...Eğl. Org. Tur. Ltd. Şti"ne devrolduğunu, beyan ederek, 1999/Mart tarihinden 21.04.2006 tarihine kadar çalıştığının tespitini talep etmiş, Mahkemece, davacının 22.4.2004-21.4.2006 tarihleri arasında davalı ... Eğl. Org. Ltd. Şti. çalıştığının tespitine karar verilmiştir. Davacının hizmet döküm cetvelinde 31.07.2001-01.11.2003 tarihleri arasında Ç... Gece Kulübü Ltd. Şti işyerinden eksik bildirimlerinin bulunduğu, Mahkemece, dava dışı K... Gece Kulübü Bar Gazino Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti, Ç... Gece Kulübü Ltd. Şti ve davalı ... Eğl. Org. Tur. Ltd. şirketleri arasındaki bağlantının, devir veya ünvan değişikliği olup olmadığının ve yine, davacının askerlik yaptığı dönemin araştırılmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular ışığında; Mahkemece, davacının dava dilekçesinde belirtiği dava dışı K... Gece Kulübü Bar Gazino Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti ve Ç... Gece Kulübü Ltd. Şti şirketi ile davalı şirket arasındaki organik bağlantı, devir veya ünvan değişikliği olup olmadığı, şirketlerin tescil tarihleri ilgili ticaret sicil memurluğundan sorulup ilgili belgeler istenmeli, söz konusu işyerini davalı şirketin ne zaman işletmeye başladığı vergi dairesinden araştırılmalı, davalı şirketin 01.11.2008 tarihinde kapsama alındığı gözetilerek, şayet ünvan değişikliği veya devir olgusunun belirlenmesi halinde, davacının hizmet döküm cetvelinde 31.07.2001-01.11.2003 tarihleri arasında dava dışı Ç...Gece Kulübü Ltd. Şti işyerinden kısmi bildirimlerinin bulunduğu gözetilerek, talep edilen tüm dönemi kapsar şekilde bodrolar istenmeli, davalı Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen ve uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan bordro tanıklarından kanaat edinmeye yetecek kadarının re’sen belirlenerek, beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde, sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, davacının askerlik yaptığı süreler ilgili askerlik şubesinden sorularak belirlenmeli, davacının davalı işveren şirkette hangi tarihlerde çalıştığı, sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 25.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.