Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/10557 Esas 2022/10028 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda; Dairemizce ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesinde bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalıya ait işyerinde arıza bakım ve onarım işinde çalıştığını işverence yol ve yemek ücretinin ödenmediğini ileri sürerek bu alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının yol ve yemek ücreti isteminin hukuki dayanağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 29.11.2017 tarihli ve 2017/419 Esas, 2017/476 Karar sayılı kararı ile kesinleşmiş emsal kararlar dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.

2. Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 07.05.2019 tarihli ve 2018/481 Esas, 2019/1105 Karar sayılı kararı ile Mahkemece yapılan araştırmanın yetersiz olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne ve İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda 29.....2020 tarihli ve 2019/303 Esas, 2020/283 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.



IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 12.04.2021 tarihli ve 2020/1138 Esas, 2021/492 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararı yerinde görülerek davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 14.09.2021 tarihli ve 2021/7421 Esas, 2021/11689 Karar sayılı ilâmı ile dosya içerisinde bulunan ihale sözleşmeleri ve idari şartnamelerde yol ve yemek ücretine ilişkin ifade bulunmamakla beraber, 01.02.2014 tarihli ... sözleşmesinde yol ve yemek ücretinin ücrete dâhil olduğu ve imzalı bordroların bir kısmında yemek ve yol ücret tahakkuku olduğu, davacının ihbar olunan Edessa Enerji Elektrik Dağ. Tic. Ltd. Şti. bünyesinde geçen çalışma dönemi için yol ve yemek ücreti alacağına hak kazandığı anlaşılmakla, dosya içerisindeki emsal ücret araştırmaları da dikkate alınarak (davacının talep ettiği dönem aşılmamak kaydıyla) yapılacak hesaplamadan yol ve yemek tahakkuku içeren imzalı bordroların ait olduğu aylar dışlanmak suretiyle talep hakkında bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 30.03.2022 tarihli ve 2021/703 Esas, 2022/303 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; kesinleşen emsal dosyalarda aylık 200.00 TL yol ve 300.00 TL yemek ücreti hesaplanarak hüküm kurulmasına rağmen bu dosyada düşük rayiçlerin dikkate alınmasının hatalı olduğunu belirterek temyiz talebinde bulunmuştur.

2.Davalı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; davacıya yol ve yemek ücreti ödenmesini gerektirecek hukuki düzenleme bulunmadığını, alt işveren işçilerinin de Kurum yemekhanesinden yemek yediklerini, Kurum servislerini kullandıklarını, ayrıca husumet itirazında bulunduklarını beyan ederek ve cevap dilekçesindeki savunmaları tekrar ederek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık Mahkemece bozma ilâmına uygun şekilde hüküm kurulup kurulmadığı, davacının yol ve yemek ücreti talep edip edemeyeceğine ilişkindir.


2. İlgili Hukuk
1.Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararına göre Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir.

2.Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararına göre ise hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup korumaktır.


3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacının tüm, davalının aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2.Somut olayda, bozma ilâmında imzalı bordrolardaki yol ve yemek tahakkuku yapılan ayların hesaplamada dışlanması gerektiği işaret edilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildiği hâlde bozma nedeni dikkate alınmaksızın tüm aylar için rayiç bedeller dikkate alınarak hesaplama yapılması hatalıdır. Ayrıca hükme esas alınan bilirkişi raporunda Dairemiz bozma ilâmı yerine Bölge Adliye Mahkemesinin 07.05.2019 tarihli gönderme kararına işaret edilerek hesaplama yapıldığının belirtilmesi bir başka hatalı yöndür. Bozma kararına uyulmakla bozma doğrultusunda yargılama yapılması zorunluluğu ortaya çıkar. Mahkemece bu husus gözden kaçırılarak hüküm kurulması kararın ikinci kez bozulmasını gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,


Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

21.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.