BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi 2022/1098 Esas 2022/3186 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
37. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1098
KARAR NO: 2022/3186
KARAR TARİHİ: 29/12/2022
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/02/2022
NUMARASI: 2022/64 2022/88
DAVA: Tapu İptali Ve Tescil
Taraflar arasındaki davada İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi ile İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R Dava, tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesince, "... davacının davalılardan SS büyük Gurup KY Kooperatifininüyesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu davalı ile arsa sahibi Saraykö Koop. Arasında yapılmış olan kat karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle Büyükçekmece Asliye Hukuk Hakimliğinin 2004/695 sayılı dosyasında 24/05/2005 tarihinden itibaren feshin gerçekleştiğini öğrendiğini, kendisinin mağduriyeti itibariyle bu davayı açtığından talebinin davalılardan Sarayköy Koop.nin üye bulunması nedeniyle Yargıtay 11.HD.nin 13/10/2003 tarih 2911/9118 sayılı karaında;; davacının üyelik hakkını tesisini de ve davalılar arasında muvazaalı işlem nedeniyle mal kaçırmak amacıyla yapılan işlemlerle ilgili öncelikle belirlenmesi gereken hususun ortaklığın tespiti istemine ilişkin olup, üyeliğin ve mülkiyetin dewvrinin ayrı işlemler olduğ, üyelerin öncelikle tespit edilmesi gerekeceği belirtildiğinden ...nin Beykoz İlçesinde olduğu, İstanbul Anadolu Yargı çerçevesinde olduğundan, Mahkememizce yetkisizlik kararı verilmesi ..." gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi ise, "... davacı yan davasında öncelikle tapu iptal ve tescil talebinde bulunmuş olmadığı taktirde dairenin dava tarihindeki rayiç değeri ve mahrum kaldığı kira kaybı vs. Zararların tahsili yönünde hüküm kurulmasını talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 12. Maddesi taşınmaz üzerinde ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğunu belirtmiştir. Söz konusu davanın 23.03.2009 tarihinde açıldığı, mahkemece 20. Celsede yukarıdaki gerekçe ile yetkisizlik kararı verildiği görülmüştür. Verilen yetkisizlik kararı usul ve yasaya aykırıdır. Tapu iptal ve tescil talep edilen gayrımenkul İstanbul Ticaret mahkemelerinin yetki alanında bulunmaktadır. Öte yandan söz konusu davada 4 davalı bulunduğu ve davalılardan birinin de davacının hukuki ve fiili olarak üyeliği bulunduğu S.S. Büyükgrup KYK olduğu görülmüştür.Davacının henüz hukuki olarak üyeliğinin tespit ve tesciline karar verilmemiş Sarayköy KYK ne üyeliğinin tespiti talebi de olduğu gerekçesi ile taşınmazın aynına ilişkin açılmış tapu iptal ve tescil olmadığı taktirde taşınmaz bedelinin tespit ve tahsiline dair açmış olduğu davada verilen yetkisizlik kararı 6100 sayılı HMK'nın 12. Maddesine aykırıdır. Dilekçelerdeki anlatımlardan bazı kooperatif üyelerinin Kadıköy 1. Atm 2007/745 Esas sayılı dosyasında 350 üyenin sarayköy koopertifine üye olduklarının tespitine dair dava açtıklarından bahsedilmektedir. İlgili mahkemece en fazla davacının S.S . Sarayköy KYK'ne karşı üyelik tespitine dair talebi yönünden tefrik kararı verilip bu talep yönünden yetkisizlik kararı verilmesi gerekirken tapu iptal ve tescil ve davacının tüm talepleri yönünden yetkisizlik kararı verilmesinin usule aykırı olduğu kanaatine varılmış mahkememizin karşı yetkisizliğine ..." gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur.HMK 14. maddesi “Bir şubenin işlemlerinden doğan davalarda, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Özel hukuk tüzel kişilerinin, ortaklık veya üyelik ilişkileriyle sınırlı olmak kaydıyla, bir ortağına veya üyesine karşı veya bir ortağın yahut üyenin bu sıfatla diğerlerine karşı açacakları davalar için, ilgili tüzel kişinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir” hükmünü içermektedir. İlgili madde uyarınca kooperatif ile ortağı arasındaki uyuşmazlıklara bakmaya yetkili mahkeme kooperatif merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu yetki kesin ve kamu düzenine ilişkindir. Dava, kooperatif ortaklığına bağlı olarak tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde tazminat ve üyeliğin tespiti istemine ilişkindir. İstem, taşınmazın doğrudan aynına ilişkin olmayıp, davacı ile davalı kooperatif arasındaki ortaklık ilişkisine dayanmaktadır. 6100 sayılı HMK'nun 14. ( HUMK'nun17.) maddesine göre kooperatif ile ortakları arasındaki açılacak davalarda kooperatifin bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir. Kooperatif ile ortakları arasındaki bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olup mahkemece re'sen göz önüne alınır. Davacı ile üyelik ilişkisi bulunan davalı ... Kooperatifin merkezinin Şişli/ İstanbul olduğu gözetildiğinde uyuşmazlığın İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmaktadır.(T.C. YARGITAY 23. Hukuk Dairesi ESAS NO: 2011/4743 -KARAR NO: 2011/2908; T.C. YARGITAY 6. Hukuk Dairesi ESAS NO: 2022/625 -KARAR NO: 2022/768
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 29/12/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.
KANUN YOLU: Kesin olmak üzere