Danıştay 2. Daire 2021/4933 Esas 2022/64 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4933
Karar No : 2022/64

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER: 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… ve aynı Dairenin 23/03/2018 günlü, E: 2017/4140, K:2017/8957 ve Temyiz No: 2018/89 sayılı kararının dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Malatya ili, Battalgazi ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … Apt. altı … nolu adreste "… Oto Lastik" ünvanlı işyerini sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile işletmekte olan davacının, lastik satışı ve tamiri (sökme-takma) faaliyeti yürütmek amacıyla gayrisıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı talebiyle 30/03/2016 tarihinde yaptığı başvurunun, ruhsat verilmesi için temin edilmesi gereken belgelerin sağlanamadığından bahisle … günlü, … sayılı yazıyla iade edilerek reddedilmesine ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine aykırı fiillerden dolayı tebligata müteakip işyerinin mühürleneceğine ilişkin … günlü, …sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin işyerinin mühürleneceğine ilişkin kısmı yönünden; davacıya verilen 15 günlük süre geçtikten sonra, hukuken geçerli olan ruhsatta öngörülen faaliyet dışında, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak faaliyette bulunulduğu yönünde yapılmış somut bir tespit bulunmadığı anlaşıldığından, mevcut … günlü … sayılı sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı yok sayılarak, davalı idarece tesis edilen dava konusu … günlü, … sayılı işlemin; İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmelik hükümlerine aykırı fiillerden dolayı tebligata müteakip işyerinin mühürleneceğine ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline, işlemin; gayrisıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı talebiyle 30/03/2016 tarihinde yapılanı başvurunun; ruhsat verilmesi için temin edilmesi gereken belgelerin sağlanamadığından bahisle … günlü, … sayılı yazıyla iade edilerek reddine ilişkin kısmının iptali istemi yönünden ise; … Apartmanında davacının maliki olduğu dükkan vasıflı bağımsız bölümün “oto lastik sökme-takma ve tamirat yeri” olarak kullanılacağı ve mesken olarak kullanılan binanın önüne isabet eden yerin ortak kullanım alanı olarak kullanıldığı ve dükkan vasıflı bağımsız bölümün oto lastik sökme-takma ve tamirat yeri olarak kullanılması durumunda ortak kullanım alanı olan binanın ön kısmının işyeri tarafından kullanılmasının kaçınılmaz olacağı ve bu durumun yukarıda aktarılan mevzuat hükmü gereğince kat maliklerinin onayı suretiyle olabileceği, bunun yanında gayrisıhhi müesseselerin kendi türündeki işyerlerine mahsus sanayi bölgesinde kurulmasının esas olduğunun yukarıda aktarılan mevzuatla düzenlendiği, bu maddi ve hukuki durumda binanın bağımsız bölümlerinin işyeri olarak kullanılması durumunda 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin ilgili hükümleri uyarınca kat maliklerinden muvafakat alınmasının zorunlu olması karşısında, gayrisıhhi işletmeler için getirilen esas kaideler dikkate alınarak, davacının başvurusunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : Tarafların karşılıklı olarak istinaf başvurusunda bulunmaları üzerine; … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun bulunması nedeniyle, istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
Anılan karara karşı taraflarca temyiz talebinde bulunulması üzerine; davalı idarenin temyiz başvurusu hakkında, …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… Temyiz No:… sayılı kararı ile temyiz başvurusunun süre aşımı yönünden reddine karar verilmiş ve davacının temyiz başvurusu ile birlikte karar verilmek üzere Dairemize gönderilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, bağımsız bölümde adı geçen iş yerlerinin açılmasında oy birliği şartının aranması için tapu kütüğünde taşınmazın niteliğinin mesken olarak gösterilmesi gerektiği, oysa dava konusu bağımsız bölümün tapuda dükkan vasfında olduğu ve bu sebeple de kat maliklerinin onayının gerekmediği, işyerinin bulunduğu binanın ön kısmının kullanılmadığı; ancak Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre kat maliklerinin onayını gerektirecek bir durumun da bulunmadığı ileri sürülmekte olup; davalı idare tarafından ise; temyiz başvurusunun doğrudan Danıştaya gönderilmesi ve süre aşımı hususunun Danıştay ilgili dairesince değerlendirilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN CEVABI : Davalı idare tarafından, davacının temyiz talebinin reddi gerektiği ileri sürülmekte olup; davacı tarafından davalı idarenin temyiz talebine cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin reddi, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davacının duruşma istemi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yerinde görülmeyerek, gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… Temyiz No:… sayılı karara ilişkin temyiz isteminin incelenmesinden:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 46. maddesinin 2. fıkrasında özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabileceği; 48. maddesinin 6. fıkrasında, temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapılması halinde kararı veren mahkemenin, ilk derece mahkemesi olarak davaya bakan Danıştay dairesinin, temyiz isteminin reddine karar vereceği; mahkemenin veya Danıştay dairesinin bu kararlarına karşı, tebliğ tarihini izleyen günden itibaren yedi gün içinde temyiz yoluna başvurulabileceği; aynı maddenin 7. fıkrasında, temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapıldığı hususlarının, dosyanın gönderildiği Danıştayın ilgili dairesi ve kurulunca saptanması hallerinde de 6. fıkrasında sözü edilen kararın daire ve kurulca kesin olarak karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; temyiz merci olan Danıştay'da temyiz taleplerinin incelenmesinden önce Bölge İdare Mahkemesince temyiz dilekçelerinin ilk incelemesi sırasında taraflardan birisinin usulüne uygun temyiz talebinin bulunduğunun anlaşılması halinde, dosyanın Danıştayın ilgili Dairesine gönderileceği kuşkusuzdur.
Dosyanın incelenmesinden; tarafların istinaf başvurularının … Bölge İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine, taraflarca anılan istinaf kararının temyiz edildiği, yapılan ilk inceleme neticesinde davalı idarenin temyiz istemin süre aşımı yönünden reddine karar verildiği, davalı idare tarafından bu kararın temyiz edilmesi üzerine davacının temyiz talebiyle birlikte karar verilmek üzere dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesince davalı idarenin temyiz talebi üzerine yapılan ilk inceleme uyarınca İdari Yargıla Usulü Kanunu'nun 48. maddesinin 6. fıkrası uyarınca temyiz başvurusunun süre aşımı yönünden reddine karar verilmiş ise de, bu uyuşmazlıkta olduğu gibi taraflardan birinin temyiz isteminin süresinde yapılmadığı gibi usule ilişkin aykırılıkların bulunduğunun anlaşılması halinde, anılan tarafa yönelik ayrıca bir karar verilmesi, (temyiz süre ret) aynı dosyada farklı kanun yollarına başvurulmasına yol açan ikinci bir karar verilmesine yol açacağından, ayrıca farklı kanuni temyiz sürelerine tabii olmalarından dolayı yargılamada karışıklığa neden olacağı açıktır.
Öte yandan, Anayasa'nın 141. maddesinde; davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılmasının yargının görevi olduğu belirtilmiş ve bu kural 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 30. maddesinde; hakimin, yargılamanın makul süre içinde ve düzenli bir biçimde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını sağlamakla yükümlü olduğu şeklinde tanımlanan “Usul ekonomisi ilkesi” olarak tanımlanmış olup, anılan ilke aynı zamanda yargılama hukukunun genel bir ilkesi olup idari yargılama usulünde de uygulanması gerekir.
Bu durumda, davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması yargının görevi olduğundan, dosyada usule ilişkin aykırılık bulunmayan bir temyiz isteminin varlığının tespiti halinde, Bölge İdare Mahkemesince diğer tarafın temyiz incelemesine ilişkin usuli eksikliğe yönelik herhangi bir karar vermemesi, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 48. maddesinin 6. fıkrası uyarınca bu yöndeki eksikliğe ilişkin kararın temyiz merci tarafından yapılmasının sağlanmasının, usul ekonomisi açısından da yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, bir bütün halinde değerlendirilmesi gereken tarafların temyiz istemlerinden biri (davalı idare) hakkında temyiz isteminin süreaşımı yönünden reddedilerek, diğer tarafın temyiz isteminin esasının incelenmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesinde usule uygunluk bulunmadığından … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… Temyiz No:2018/89 sayılı kararı bozularak, tarafların temyiz istemlerinin incelemesine geçildi;

Davalı idarenin temyiz istemi yönünden;
Dosyanın incelenmesinden; temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının, davalı idareye 01/02/2018 tarihinde tebliğ edildiği, davalı idare tarafından 30 günlük temyiz süresi geçirilerek 12/03/2018 tarihinde Mahkeme kaydına giren dilekçe ile temyiz isteminde bulunulduğu anlaşıldığından, söz konusu istemin süre aşımı nedeniyle incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.

Davacının temyiz istemi yönünden ise;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2.DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN reddi ile, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin taraflar üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 19/01/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.