Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/8936 Esas 2022/8912 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;

Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.

Dosya içeriğine göre reddedilen ve davacı tarafça temyize konu edilen toplam miktar 29.838,66 TL olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 107.090 TL’nin altında kaldığı anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.

Davalı vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalının ... nezdinde 02.02.2010-19.10.2016 tarihleri arasında Bilişim Teknolojileri Direktörü olarak çalıştığını, müvekkili üniversite nezdinde yapılan inceleme neticesinde davalının görevini ifa ettiği süre içerisinde, müvekkili üniversitenin mütevelli heyetinin yönetimini hukuka aykırı bir şekilde ele geçiren kişiler ile birlikte hareket ederek ... sözleşmesinin yüksek tazminatla feshini sağladığının tespit edildiğini, bu kapsamda davalı lehine salt ... sözleşmesinin feshini ve yüksek bir fesih tazminatı alabilmesini sağlamak amacıyla ... sözleşmesine ek olarak 02.05.2016 tarihli bir protokol düzenlendiğini ve işbu protokol ile sözleşmenin feshi hâlinde davalıya ödenmek üzere hayatın olağan akışına aykırı derecede yüksek bir fesih tazminatı öngörüldüğünü, hemen akabinde davalının ... sözleşmesinin 19.10.2016 tarihinde feshedilerek muvazaalı protokolden kaynaklanan 245.556,00 TL fesih tazminatı ve mesnedi olmayan 78.880,24 TL tutarında jestiyon bedeli ödemesi yapıldığını ileri sürerek, müvekkili üniversiteyi zarara uğratmak kastı ile akdedilen ek protokole binaen davalıya ödenen fesih tazminatı ve jestiyon primi alacaklarının faizleriyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; 2006 yılından beri üniversite mütevelli heyetinin önce üyesi, daha sonra başkanı olan R.S.'nin 25.08.2016 tarihinde heyet başkanlığı görevinden istifa ettiğini, aynı gün heyet başkanlığına F.A.'nın seçildiğini, F.A. hakkında medyada çeşitli suçlamalar yayımlanması üzerine 05.09.2016 tarihinde F.A. hakkında durumun ve dönemin hassasiyeti gözönüne alınarak medyada yayımlanan konularla ilgili bir adli soruşturma yapılması ihtimali nedeniyle olası soruşturma tamamlanıncaya kadar geçerli olmak üzere istifa etmesinin gerektiğine, olası soruşturma sonucu aklanması hâlinde tekrar görevine başlamak kaydıyla bu durumun kendisine bildirilmesine karar verildiğini ancak F.A.'nın kendisine yapılan çoğunluk çağrısına uymaması sonucu mütevelli heyet çoğunluğunun olağanüstü bir toplantı yaparak 26.....2016 tarihinde F.A.'nın heyet başkanlığından azline ve bu kararın Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na (YÖK) bildirilmesine oy birliği ile karar verildiğini, aynı gün alınan kararla R.S.'nin heyet başkanı olarak seçildiğini, R.S.'nin 26.09.2016-02.11.2016 tarihleri arasında ... Mütevelli Heyeti Başkanlığı görevini sürdürdüğünü, ek protokolün imzalanmasının davalı gibi değerli ve önemli bir elemanı üniversite bünyesinde kalmaya özendirme amacı taşıdığını, 2016 yılının Eylül ayından itibaren üniversitede yönetimsel çekişme ve kaos ortamı doğduğunu, buna rağmen davalının zor şartlar altında dahi görevini sürdürdüğünü ancak hiçbir kusuru olmadığı hâlde 19.10.2016 tarihinde ... sözleşmesinin feshedildiğine dair fesih bildiriminin kendisine tebliğ edildiğini, fesih bildiriminde hiçbir gerekçe belirtilmediğini ve dökümü yapılan ödemelerin banka hesabına ödeneceğinin bildirildiğini ve ardından ödeme gerçekleştirildiğini, davalıya 12 aylık ücret tutarında fesih tazminatının ödenmesinin son derece olağan ve makul olduğunu, yapılmış prim ödemesinin de en başarılı olunan 2015/2016 öğretim yılı için davalının kendisine verilen hedefleri başarıyla gerçekleştirmiş olması nedeniyle hak kazandığı bir ödeme olduğunu, ek protokolün ve fesih bildiriminin yetkili ve geçerli kişilerce imzalanmış olduğunu, bu ödemelerin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesinin istenilmesinin hukuken mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"...
Dosya kapsamının incelenmesinde; taraflar arasında 02/05/2016 tarihinde imzalanan belirsiz süreli idari personel sözleşmesi ek protokolü ile 02/02/2010 tarihli belirsiz süreli idari personel ana sözleşmesine ek olarak, çalışanın ... akdinin 4857 Sayılı ... Kanunu'nda belirtilen geçerli veya haklı nedenler dahil herhangi bir nedenle tek taraflı olarak ek protokolün imza tarihinden itibaren 3 yıl içerisinde işveren tarafından feshedilmesi halinde sözleşmenin feshedildiği tarihte geçerli olan brüt ücretin 12 katı tutarındaki cezai şartın davalıya ödeneceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. 19/10/2016 tarihli fesih bildiriminde ise ... akdinin davacı üniversite tarafından ... Kanunun 17 ve 18.maddeleri uyarınca 19/10/2016 tarihi itibariyle feshedildiği belirtilerek AGİ, 15 günlük izin bakiyesi, ihbar ve kıdem tazminatları, net 78.880,24 TL tutarında prim ve ek sözleşme uyarınca 12 maaş tutarı olarak belirtilen 245.556,00 TL'nin davalının ... Bankası Çağlayan Şubesi nezdinde mevcut hesabına yatırılacağının bildirildiği anlaşılmıştır. Banka hesap dökümlerinin incelenmesinde, 19/10/2016 tarihinde ödemelerin gerçekleştiği anlaşılmıştır.
Davaya konu ek protokol incelendiğinde öngörülen cezai şart miktarının fahiş olduğu, salt davalı yararına hüküm içerdiği, ek protokolün düzenlenmesinden kısa bir süre sonra ... akdinin feshedilmiş olduğu yukarıda değinilen Bölge Adliye Mahkemesi Kararları gerekçeleri ile birlikte değerlendirildiğinde davalıya ödenen 245.556,00 TL tutarındaki cezai şart ödemesinin davacıya iade edilmesi gerektiğine karar vermek gerekmiştir.
Jestiyon ödemelerinin taraflar arasında düzenlenen 01/01/2011 tarihli ek protokole istinaden yapıldığı, davalının 2016 yılı çalışmalarına ilişkin olarak başarı ve performans değerlendirilmesine dair herhangi bir evrakın dosyaya ibraz edilmediği, bu suretle davacının 2016 yılı içerisinde görevini gereği gibi yerine getirdiği ve ... akdinin fesih tarihine kadar hak ettiği jestiyon prim ödemelerinin yapılması gerektiği, kıstelyevm olarak bilirkişi tarafından hesaplandığı üzere davalının 2016 yılı için 46.448,00 TL jestiyon prim ödemesi alması gerektiği, kendisine 78.880,24 TL ödenmiş olduğundan 49.041,58 TL fazla ödeme bulunduğu, 2015 yılına ilişkin prim ödemesinin 2016 yılı Mart ayı içerisinde davalı hesabına yatırılmış olduğu, bu suretle 2016 yılı için 49.041,58 TL tutarındaki fazla ödemenin davalıdan tahsil edilerek davacı üniversiteye iade edilmesi gerektiği kanaati hasıl olmakla aşağıdaki şekilde hüküm tesis etmek gerekmiştir." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; işlemleri gerçekleştiren mütevelli heyetinin hukuka ve kanuna aykırı bir biçimde üniversite yönetiminin ele geçirilmesi suretiyle oluşturulduğunu, davalının uhdesinde sebepsiz zenginleşmeye neden olan 78.880,24 TL tutarındaki jestiyon bedelinin tamamının müvekkili Üniversiteye iadesi gerektiğini, Vakıf Üniversitesi olan müvekkilinin herhangi bir anlaşma olmaksızın jestiyon primi adı altında ödeme yapmasının kanuna aykırı olduğu gibi hayatın olağan akışına da aykırı olduğunu, davalı ve sair işçilerin ... sözleşmeleri feshedilmeden hemen önce söz konusu işçilere makul yararın çok üzerinde bir yarar sağlayan ek protokollerin düzenlenmesi ve bu protokoller düzenlendikten kısa bir süre sonra işçilerin tamamının ... sözleşmelerinin feshedilmesi gibi tüm ... ve işlemlerin açıkça davalı ve sair işçilerin yasal işçilik alacakları dışında yüklü miktarda ek ödemeler alabilsinler diye yapıldığını, davalının uhdesinde sebepsiz zenginleşmeye yol açan 78.880,24 TL tutarındaki jestiyon bedelinin tamamının faizi ile birlikte müvekkili Üniversiteye iadesi gerektiğini ve istinaf dilekçesinde belirttiği diğer hususları ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin ... sözleşmesinin hiç bir gerekçe bildirilmeksizin 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 nci maddesi uyarınca feshedildiğinin bildirildiğini, Mahkemenin protokolde öngörülen cezai şart miktarının fahiş olduğu ve salt davalı yararına hüküm içerdiği gerekçesinin hukuka ve dosya içeriğine aykırı olduğunu, prime ilişkin kısmen kabul kararının hukuken hatalı olduğunu, davacı Üniversite tarafından müvekkiline ödenenden çok daha fazla miktarda çıkış tazminatlarının ödendiğini kanıtlayan ücret bordrolarının değerlendirilmediğini ve istinaf dilekçesinde belirttiği diğer hususları ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
" ...
Brüt ücretin 12 katı ödeme öngören ek protokolde çalışanın ... akdinin geçerli veya haklı nedenler dahil herhangi bir nedenle feshedilmesi halinde dahi işverene yükümlülüğü getirildiği, ... Kanununda yer alan haklı nedenle fesih hallerinde işverenin tazminat ödeme yükümlülüğü bulunmadığı halde kanundaki işverene tanınan hakları da ortadan kaldırır şekilde ek protokol düzenlendiği, Jestiyon ödemelerinin taraflar arasında düzenlenen 01/01/2011 tarihli ek protokole istinaden yapıldığı, davalının 2016 yılı çalışmalarına ilişkin olarak başarı ve performans değerlendirilmesine dair herhangi bir evrakın dosyaya ibraz edilmediği, bu suretle davacının 2016 yılı içerisinde görevini gereği gibi yerine getirdiği ve ... akdinin fesih tarihine kadar hak ettiği jestiyon prim ödemelerinin yapılması gerektiği, kıstelyevm olarak bilirkişi tarafından hesaplandığı üzere davalının 2016 yılı için Brüt 46.448,00 TL ,Net 29.838,66 TL jestiyon prim ödemesi alması gerektiği, kendisine Net 78.880,24 TL ödendiği bu nedenle (78.880,24 TL-29.838,66TL)= 49.041,58 TL fazla ödeme yapıldığı, 2015 yılına ilişkin prim ödemesinin 2016 yılı Mart ayı içerisinde davalı hesabına yatırılmış olduğu, bu suretle 2016 yılı için 49.041,58 TL tutarındaki fazla ödemenin davalıdan tahsil edilerek davacı üniversiteye iade edilmesi gerektiği, ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı..." gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan ek protokol uyarınca davalıya ödenen cezai şart niteliğindeki tazminat ile jestiyon priminin iadesi istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
A.Davacı Temyizi Yönünden
Davacı vekilinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,

B. Davalı Temyizi Yönünden
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,


Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

13.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.