Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7773 Esas 2022/8670 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 47. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin çalıştığı işyerinde Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkındaki Yönetmelik'te belirtilen değerlerin üzerinde gürültü ölçüldüğünü ve 8,5 saat çalışan davacının buna göre günde 7,5 saat çalıştırılmayı ve buna bağlı haklarının ödenmesini beklerken yeni bir ölçüm yapılacağı söylenerek uygulamaya devam edildiğini, toplu iş sözleşmesinin ilgili hükümlerine rağmen kısa çalışma primi ödenmediğini, ayrıca günlük 8,5 saat çalıştırıldığı ve ara dinlenmesi hariç günde 0,5 saat fazla çalışma yaptığı halde ücretinin ödenmediğini ileri sürerek, günde 7,5 saati aşmayacak şekilde çalıştırılması gerektiğinin tespiti ile kısa çalışma priminin ve fazla çalışma ücretinin davalıdan tahsilini istemiştir.



II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; işyerinde Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkındaki Yönetmelik hükümleri dışındaki işler için haftanın beş günü, günde 8,5 saat olmak üzere 42,5 saat çalışma yapıldığını ve 45 saat üzerinden ücretinin ödendiğini, ölçümlerin usulüne uygun bir şekilde yapıldığını, davacının 7,5 saat çalıştırılmasının maddi koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"Mahkememizce yapılan keşif ile davacının davacının Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalıştırılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamında günde 7,5 saati aşmayacak şekilde çalıştırılması gerektiği tespit edildiğinden yukarıda belirtilen TİS hükümlerine göre %14 kısa çalışma priminden yararladırılması gerektiği ve haftalık 45 saati aşmasa da günlük 7,5 saati aşan çalışmalarının fazla çalışma olduğu" gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu alacakların hüküm altına alınmasında temerrüt tarihinden faiz işletilmesi gerekirken dava ve ıslah tarihlerinden işletilmesinin hatalı olduğunu, toplu iş sözleşmesinde ücretin ödeme zamanının kararlaştırıldığını ve istinaf dilekçesinde belirttiği diğer hususları ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davalı işveren tarafından tüm ölçümlerin iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak yapıldığını, işyerinde Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkındaki Yönetmelik hükümleri dışındaki işler için haftanın beş günü, günde 8,5 saat olmak üzere 42,5 saat çalışma yapıldığını ve 45 saat üzerinden ücretinin ödendiğini, ölçümlerin usulüne uygun bir şekilde yapıldığını ve gürültü çıkaran ekipmanların izole edildiğini, davacının 7,5 saat çalıştırılmasının maddi koşullarının oluşmadığını ve istinaf dilekçesinde belirttiği diğer hususları ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Mahkemece aldırılan bilirkişi hesap raporuna göre davacının hak kazandığı fazla mesai ve kısa çalışma primi alacaklarının davalı işyerinde geçerli TİS ve emsal Yargıtay içtihatlarına göre hesaplandığı, zamanaşımı def'inin dikkate alındığı, faiz türlerinde ve başlangıçlarında bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla tarafların istinaf nedenleri yersiz bulunmuştur." gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf taleplerinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.

2.Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının fazla çalışma ücretine ve kısa çalışma prim alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası şu şekildedir:
"(2) Toplu iş sözleşmesine dayanan eda davalarında, temerrüt tarihinden itibaren işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır."

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2.İşyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin "Ücretler ve Ödeme Şekilleri" başlıklı 51 inci maddesinin (a) bendinde; "işçilik ücretleri, işyerinin ve işin özelliklerine göre genel olarak saat ücreti ve parçabaşı ücret şekillerinden biriyle ayda bir ödenir", (b) bendinde ise "İşyerinde ücretler en geç çalışılan ayın son günü olan 14'ünde ödenir. Arızi hâllerde ücretler 14'ünü takip eden 3 iş günü içinde ödenir." hükmü bulunmaktadır. Toplu iş sözleşmesinin fazla süreli ve fazla çalışma ücreti başlıklı 54 üncü maddesinin (c) bendinde de fazla süreli ve fazla çalışma ücretlerinin o ayı takip eden aybaşında ödenen normal ücreti ile birlikte tamamının ödeneceği ifade edilmiştir.

3.Somut olayda davacı vekili, fazla çalışma ücreti yönünden işyerinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinde belirlenen temerrüt tarihlerinden itibaren en yüksek işletme kredisi faizi talebinde bulunmuş, Mahkemece verilen kararda dava ve ıslah tarihinden itibaren en yüksek işletme kredisi faizine hükmedilmiştir. Fazla çalışma ücreti yönünden ilgili dönem toplu iş sözleşmelerinin "Ücretler ve Ödeme Şekilleri" başlıklı 51 inci maddesinin (b) bendi ve "Fazla Süreli ve Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı 54 üncü maddesinin (c) bendi uyarınca temerrüt tarihlerinden itibaren en yüksek işletme kredisi faizine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,

30.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.