Danıştay 13. Daire 2019/1131 Esas 2022/51 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/1131
Karar No:2022/51

TEMYİZ EDEN (DAVACI) :... Akaryakıt Dağıtım Uluslararası Nakliye İnşaat Gıda
İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının, davacının bayisi olan bir akaryakıt istasyonunda 25/06/2015 tarihinde gerçekleştirilen denetim neticesinde, istasyonda otomasyona bağlı olmayan tank bulunduğu yönündeki tespitten bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesi ve 2015 Yılında Uygulanacak Para Cezaları Hakkında Tebliğ uyarınca 972.717,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davacı dağıtıcı şirket hakkında, istasyonda otomasyona bağlı olmayan tank bulunduğundan bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesi ve 2015 Yılında Uygulanacak Para Cezaları Hakkında Tebliğ uyarınca 972.717,00-TL idari para cezası ile akaryakıt fiyat panosu mevcut olmadığı yönündeki tespitten bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 80.106,00-TL idari para cezası, toplamda 1.052.823,00-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin ... tarihli ve ... sayılı Kurul Kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı,
Somut olayda, Erzurum Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü'nün ... tarih ... sayılı yazısı ile, davacının dağıtıcısı olduğu, ... 'a ait akaryakıt istasyonunda 25/06/2015 tarihinde yapılan denetim neticesinde ulaşılan tespitler üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği,
Bu durumda dava konusu işlemin, 5015 sayılı Petrol Piyasa Kanunu'nun 7. maddesine, 1240 sayılı Kurul Kararı'nın 4. maddesi ile 5. maddesine aykırı davranılması nedeniyle davacı şirkete 5015 sayılı Petrol Piyasa Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 972.717,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmı yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı,
Dava konusu işlemin, akaryakıt fiyat panosu mevcut olmadığı gerekçesiyle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca 80.106,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmı için ise, idari para cezası aralığının aşağı sınırından uzaklaştırılarak anılan fiil için Kanun'un öngördüğü en üst sınırdan ceza uygulanmasının gerekçesinin gösterilmediği belirtilerek, 80.106,00-TL idari para cezası uygulanmasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem kısmen hukuka uygun bulunarak davanın reddine, diğer kısım yönünden ise hukuka aykırı bulunan işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesince; mahkeme kararında maddi olayın hatalı değerlendirildiği, dava konusu edilmeyen 80.106,00-TL idari para cezasına ilişkin olarak da hüküm kurulduğu, oysa ilgili para cezasının ... İdare Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasında zaten derdest olduğu, davacı tarafından yalnızca mahkeme kararının ret yönündeki kısmı için istinaf başvurusunda bulunulduğu, dolayısı ile mahkemece dava konusu istemin netleştirilmesi, gerekirse dilekçe ret kararı verilmesi gerektiği belirtilerek, istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, usule ilişkin olarak, 25/06/2015 tarihinde gerçekleştirilen denetim neticesinde iki ayrı tespite dayalı olarak iki ayrı idari para cezası uygulandığı, bunların kendilerince iki ayrı davaya konu edildiği, bakılan davanın uygulanan 972.717,00-TL idari para cezasına ilişkin olduğunun açık olduğu, istinaf merciince istinaf başvurusuna konu edilen kısım yönünden işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen kararın hukuka aykırı olduğu, esasa ilişkin olarak ise, yalnızca bir adet tankın kullanımda olduğu, otomasyona bağlı olmayan tankın kullanım dışı olduğu, söz konusu tankın otomasyona bağlı olmamasının kendilerinin sorumluluğunda olmadığı, uygulanan yaptırımın fahiş ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Erzurum Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü'nün ... tarih ... sayılı yazısı ile, BAY/... numaralı bayilik lisansı sahibi ...'a ait akaryakıt istasyonunda 25/06/2015 tarihinde yapılan denetimde otomasyona bağlı olmayan tank bulunduğu ve bu tanktan satış yapıldığı, öte yandan akaryakıt fiyat panosu mevcut olmadığı yönündeki tespitlerden hareketle toplamda 1.052.823,00-TL tutarında idari para cezası uygulanmasına ilişkin ... tarihli ve ... sayılı Kurul Kararı tesis edilmiş, söz konusu kararın, 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendi, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesi uyarınca 972.717,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle de bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Kanun'un 3. maddesinde, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; 14. maddesinin 3. fıkrasında, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddedileceği, 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti hâlinde, yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddedileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, davacının dava dilekçesinde dava konusu işlemin yalnızca 972.717,00-TL idari para cezasına ilişkin kısmının iptalini talep ettiği açıkça görülmesine karşın, ilk derece mahkemesi kararında, dava konusu edilmeyen, ... İdare Mahkemesi'nin ... esas sayılı dosyasında dava konusu edildiği anlaşılan, dava konusu işlemin 80.106,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin kısmı yönünden de hüküm kurulduğu, ilk derece mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmı için davacı tarafından, iptale ilişkin kısmı içinse davalı idare tarafından istinaf başvurusu yapıldığı, temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında ise, mahkemece dava konusu istemin netleştirilmesi için dilekçe ret kararı verilmesi gerektiği ifade edilerek, kabul ve kaldırma kararı verildikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine, temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.
Şu hâlde, dava dilekçesinin reddini gerektiren bir husus bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Dava dilekçesinin konu ve talep sonucu kısımlarında dava konusu işlemin yalnızca 972.717,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptalinin talep edildiği ve dava konusu işlemin 80.106,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının bir başka dosyada incelenerek karara bağlandığı hususları göz önüne alındığında, dilekçe ret kararı verilerek netliğe kavuşturulması icap eden bir husus bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dilekçede talep konusu yapılmayan ve bir başka dosyada iptaline karar verildiği görülen 80.106,00-TL idari para cezasına ilişkin olarak ilk derece mahkemesince kurulan hüküm kaldırıldıktan sonra, dava konusu işlemin 972.717,00-TL idari para cezasına ilişkin kısmı için ilk derece mahkemesince kurulan ret kararının esasının incelenmesine geçilmesi gerekirken, Mahkeme Kararının gerekirse dilekçe ret kararı verilmesi ve derdestlik durumunun gözetilmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırılması ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. İstinaf başvurusunun kabulü yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 13/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.