Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/7524 Esas 2022/8419 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 15. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının tabi olduğu ... Sendikası ile ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (...) arasında 16.07.2014 tarihinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesinin imzalandığını, davacının 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) ile ... bünyesinde görevlendirildiğini, 15.12.2014 tarihinden itibaren yeni görev yerinde çalıştığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasına göre her şartta işkolu değişen işçilerin de eski toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması gerektiğini, bu maddeye rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını ücretlere yansıtmadığını, bu hususta Salihli İş Mahkemesinin 2016/192 Esas ve 2016/15 Karar sayılı dosyasında işçi lehine ücret farklarının ödenmesine karar verildiğini, bu kararın ... Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onanarak kesinleştiğini, bu emsal dosyanın açtıkları davanın haklılığını gösterdiğini, davacının toplu iş sözleşmesinden faydalandırılmasını ve toplu iş sözleşmesi gereğince 15.12.2014 tarihinden 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığı fark ücret, sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarının tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... bünyesinde işçiyken 6360 sayılı Kanun sonrasında 15.12.2014 tarihinde müvekkili İdareye devredildiğini, davacı İdareye geçtikten sonra 15.01.2015 tarihinde ... ile ... Sendikası arasında toplu iş sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmenin zamansal olarak kapsadığı dönemin 16.07.2014-31.12.2015 tarihleri arası olduğunu, aralarında davacının da bulunduğu 42 işçinin Devlet Personel Başkanlığının 06.11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı üzerine ...'den ayrılıp 15.12.2014 tarihinde davalı Kurumda işe başladıklarını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, çünkü bu tarihte 10 numaralı işkoluna geçildiğini, işkolunu değiştirenlerin sendika üyeliğinin kendiliğinden biteceğinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 19 uncu maddesinin yedinci fıkrası hükmü gereği olduğunu, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... personeli olan davacının yaklaşık 1 ay sonra 15.01.2015 tarihinde ... ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka aykırı olduğunu, 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri dışında kimsenin yararlanamayacağını, ... ile ... Sendikası arasında akdedilen toplu iş sözleşmesi hükümlerinin ... Sendikasına üye olmayan ve ...'de çalışmayan davacıya etkili olmasının mümkün olmadığını, davacının tüm mali taleplerinin mesnetsiz olduğunu, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak Koop-İş Sendikasına geçtiğini alacağı ücrette Koop-İş Sendikasınca imzalanmış toplu iş sözleşmesi uyarınca iyileştirmelerden yararlanacağını, davacının herhangi bir mağduriyetinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.


III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 6360 sayılı Kanun uyarınca davacının 14.12.2014 tarihinde ...'deki görevinden ayrılarak 15.12.2014 tarihinde davalı Bakanlığa bağlı ... İl Milli Eğitim Müdürlüğü nezdinde göreve başladığı, davacının 03.08.2014 tarihinde ... Sendikası üyeliğinin kabul edildiği, 14.12.2014 tarihinde işkolu değişikliği ile üyeliğinin düşürüldüğü, 29.01.2015 tarihinde davacının Koop-İş Sendikasına üye olduğu, davacının ...'de çalıştığı dönemde işkolu 20 iken 15.12.2014 tarihinden itibaren davalı İdarede çalıştığı dönemde işkolunun 10 olduğunun anlaşıldığı, davacının ... Sendikası ile ... arasında imzalanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinden 16.07.2014-14.12.2014 tarihleri arasında yararlanabileceği, 14.12.2014 tarihi itibarıyla toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan ücret ile para ve parayla ölçülebilir mali haklarına ilişkin hükümlerin uygulanmaya devam etmesi gerektiği, kazanılmış hak oluşturan ücrete yeni çalıştığı İdare bünyesindeki toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince ücret zamlarının ilave edilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davanın tümden reddi gerekmekle birlikte davacının 15.07.2017 tarihine kadar eksik aldığını iddia ettiği taleplerinin 24.02.2015 tarihinde Koop- İş'e üye olması karşısında bu tarihten sonra istenemeyeceğinin açık olduğunu, davanın bu tarihten sonraki kısmının özellikle reddi gerektiğini, davacının Devlet Personel Başkanlığının 06.11.2014 tarihli ve 5986 sayılı yazısı ile ...'den ayrılıp 15.12.2014 tarihinde Kurumlarında işe başladığını, bu tarih itibarıyla işçilerin üyesi bulundukları ... Sendikası ile hukuki bağlarının sona erdiğini, 15.12.2014 tarihinde ... Sendikası ile tüm bağları biten ve artık ... personeli olan davacının, 1 ay sonra 15.01.2015 tarihindeki ... ile ... Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden hareketle lehine haklar çıkarmasının hukuka ve maddi gerçeğe uygun olmadığını, ... ve ... Sendikası arasında yapılan sözleşmenin geriye dönüklüğünün ...'de kalan işçilere şâmil olacağını, öte yandan davacının 24.02.2015 tarihinde yeni işkoluna uygun olarak ...Sendikasına geçmesiyle birlikte alacağı ücrette ...Sendikasınca imzalanmış toplu iş sözleşmesindeki iyileştirmelerden yararlanacağından davacının herhangi bir mağduriyeti bulunmadığını ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
" ...
Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmakta olan davacının ... Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ile ... Sendikası arasındaki 16/07/2014-31/12/2015 yürülük tarihli Toplu İş Sözleşmesinden devredildiği ... işyerinde 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni Toplu İş Sözleşmesinin yürülük başlangıcı 01.07.2015 tarihine kadar yararlandırılması, bu tarihten sonra ise 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni Toplu İş Sözleşmesinden yararlandırılarak davacının 15.12.2014-15.07.2017tarihleri arasında fark alacakların bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesince 01.07.2015 tarihini aşarak dava tarihine kadar sürecek şekilde yararlandırılmış, 27/10/2018 tarihli bilirkişi ek raporunda hesaplanan "ücret farkı alacağına" da hükmedilmiştir.
Bu yanlışlığın giderilmesi kapsamında 09/06/2018 tarihli bilirkişi kök raporunda tespit edilen alacaklara eklenmek üzere re'sen yapılan hesaplamaya göre;
* Dönem - Alması Gereken Ücret - Alınan Ücret - Fark Ücret X Gün Fark Alacak 15.02.2015-01.07.2015 98,37 81,51 16,86x135 Brüt 2.276,10TL olacaktır.
Sonuç olarak, dava konusu sorumluluk zammı, yakacak ve yemek ücreti farkı alacaklarıyla ilgili 09/06/2018 tarihli bilirkişi kök raporundaki hesaplamalara göre; ücret farkı alacağıyla ilgili de bu kök rapordaki Brüt 1.045,32 TL ye ilaveten re'sen yapılan hesaptaki Brüt 2.276,10TL nin toplamı Brüt 3.321,42 TL ye hükmedilmelidir. ..." gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendi gereğince fazla hesaplanan ücret farkı alacağı konusunda yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına ve davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.


B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; 6360 sayılı Kanun ve 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) uyarınca işçilerin nakil ile birlikte tüm mali haklarının uygulanmaya devam edeceğine ilişkin kanuni düzenlemeler ile müvekkilinin ...'de iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesiyle hak kazandığı son ücretinin ve sosyal haklarının, hizmet sözleşmesinin unsuru olarak nakledilen Milli Eğitim Müdürlüğünde tahakkuk etmeye devam etmesi gerektiğini, nakil sırasında toplu görüşmelerin devam etmesi ve sonuçlanması nedeniyle, nakil sırasında veya nakilden sonra müvekkilinin ücretinde ve para ile ölçülebilmesi mümkün haklarında bir zam yapılmış ise bunun da göz önünde bulundurulması gerektiğini, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasında her şartta işkolu değişen işçilerin eski toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanacağının düzenlenmesine rağmen İl Milli Eğitim Müdürlüğünün bu durumu gözetmediğini ve ücret farklarını ücretlere yansıtmadığını, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 429 uncu maddesinde devir işlemiyle devralan işverenin bütün hak ve borçlarıyla birlikte sözleşmenin işveren tarafı olacağının düzenlendiğini, davacının iş sözleşmesinin devri nedeniyle ... bünyesinde çalıştığı esnada yararlandığı toplu iş sözleşmesi hükümlerinden İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde de yararlanmaya devam etmesinin kanuni düzenleme gereği olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında davacının ... ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı ve yararlanabileceği süre konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu İş Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu İş Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”

2. 6356 sayılı Kanun'un 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğine göre davacının devirden önce ... ile ... Sendikası arasında 15.01.2015 tarihinde imzalanan ve 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiği anlaşılmaktadır. Davacının devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... işyerinde 01.07.2012-30.06.2015 tarihleri arasında geçerli toplu iş sözleşmesinin yürürlükte olduğu ve daha sonra da 20.11.2015 imza tarihli 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni toplu iş sözleşmesinin bağıtlandığı görülmektedir. Davacı da nakilden sonra 29.01.2015 tarihinde toplu iş sözleşmesinin tarafı olan ...Sendikasına üye olmuş ve üyeliği işverene bildirilmiştir.

2. Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, davacının ... ile ... Sendikası arasındaki 16.07.2014-31.12.2015 yürülük tarihli toplu iş sözleşmesinden yararlandırıldığı 09.06.2018 tarihli bilirkişi kök raporundaki 01.07.2015 tarihine kadar yapılan hesaplamanın kabul edilip bu tarihten sonra ise devirden sonra çalışmaya devam ettiği ... işyerinde 20.11.2015 tarihinde imzalanan 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük tarihli yeni toplu iş sözleşmesinden yararlandırılmak suretiyle resen yapılan hesaplama ile davacının 15.12.2014-15.07.2017 tarihleri arasındaki fark alacaklarının hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.

3. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında davacının nakledildiği işyerinde toplu iş sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tabi olduğu toplu iş sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre davacı, davalıya ait işyerinde uygulanan ...Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 20.11.2015 tarihine kadar ... Sendikasının taraf olduğu 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus nakilden önce tabi olunan toplu iş sözleşmesi ile nakilden sonra tabi olunacak toplu iş sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir. Davacının nakilden önce tabi olduğu toplu iş sözleşmesinden nakil sonrasında yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmü gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği, toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu iş sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir.

4. Buna göre somut olayda, davacının ...Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 20.11.2015 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilmelidir. Kanun'da açıkça " ...yenileri düzenleninceye kadar..." hükmüne yer verildiğinden, ...Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde 01.07.2015 olarak belirlenmesi de sonuca etkili değildir. Böylece nakil olunan işyerinde yeni toplu iş sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği vb. gibi şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya devam edilir.

5. Diğer taraftan nakledilen işyerinde düzenlenecek yeni toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiğinde tereddüt bulunmamaktadır. Dosya kapsamından davacının 29.01.2015 tarihinde ...Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde, davacının ...Sendikasının taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden ancak 20.11.2015 tarihinden sonra yararlanabileceği kabul edilmelidir.

6. Bu durumda, davacının 20.11.2015 tarihine kadar ... ve ... Sendikası arasında imzalanan 16.07.2014-31.12.2015 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden; 20.11.2015 tarihinden sonra ise ...Sendikası ile yapılan 01.07.2015-30.06.2018 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinden yararlandırılması gereklidir. Usuli kazanılmış haklar da gözetilerek davacının toplu iş sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenerek dava konusu alacaklar yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,

Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

29.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.