Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5717 Esas 2022/8415 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 5. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 06.08.2020 tarihli ve 2019/702 Esas, 2020/154 Karar sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiş; kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 04.03.2021 tarihli ve 2020/1792 Esas, 2021/459 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak dosyanın yeniden yargılama yapılması için Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) 11. Bölge Müdürlüğüne bağlı elektronik bilgi sistemleri grup başmühendisliği emrinde 3. işdeğer dereceli elektronik ekip uzman teknisyeni olarak görev yapmakta iken hiçbir gerekçe gösterilmeden TEİAŞ 11. Bölge Müdürlüğüne bağlı 3. işdeğer dereceli ambar mesul teknisyeni unvanına resen tayin edildiğini, resen tayin işlemi sonucu müvekkilinin yevmiyesinde indirim yapıldığını, resen tayin işleminden önce ücretinin %14'ü oranında bakım tazminatı aldığını, tayin işleminden sonra tazminat alamaz hâle geldiğini, ücretinin %20'si oranında iş güçlüğü tazminatı almakta iken tayin işlemi sonucu bu tazminatın miktarının %15'e düştüğünü ileri sürerek resen tayin işleminin iptali ile müvekkilinin eski görevine iadesine, resen tayin işlemi soncunda müvekkilinin uğramış olduğu hak kayıpları olan ücretinin %14 oranında bakım tazminatı ve %5 oranında iş güçlüğü tazminatı haklarının 02.05.2019 tarihinden itibaren tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 16.04.2001 tarihinde Bölge Müdürlüğüne bağlı elektronik ve bilgi sistemleri grup başmühendisliği emrinde 3. işdeğer dereceli elektronik ekip uzman teknisyeni olarak görev yapmakta iken Genel Müdürlük Makamının 26.04.2019 tarihli ve 175830 sayılı Olur'u ile Bölge Müdürlüğüne bağlık stok kontrol ve ambar şefliği emrine 3. işdeğer dereceli ambar mesul teknisyeni olarak naklen tayin olduğunu, davacının elektronik başmühendisliği emrinde çalışırken iş güçlüğü tazminatını %20'den almakta iken 17. dönem toplu iş sözleşmesinin 99 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre ambar mesul teknisyeninin %15 iş güçlüğü tazminatı aldığını, yine elektronik başmühendisliği emrinde çalışırken bakım tazminatı ücretin %14 oranında ödenmekte iken 17. dönem toplu iş sözleşmesinin 99 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına istinaden ambar mesul teknisyenine ve ambar teknisyenine bakım tazminatının ödenmediğini, davacının ekip hâlinde yapılacak çalışmalara katılmamak için Kurum yetkilisi tarafından yapılan aramalara cevap vermediğini, eğer çalışmaya gitti ise de çalışma yerini çalışma ekip arkadaşlarına söylemeden terk ettiğini ve yapılan tüm uyarılara rağmen bu tür davranışlarını alışkanlık hâline getirdiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile toplanan kanıtlara ve alınan bilirkişi raporuna dayanılarak dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, işverence yapılan resen görev değişikliği sebebinin 4857 sayılı İş Kanunu (4857 sayılı Kanun) ve işyerinde yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi kapsamına uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı, dosyaya sunulan iş sözleşmesinde, iş/işyeri değişikliğinde, “... işçinin haklarına halel getirmeyecek şekilde ..." ve toplu iş sözleşmesinin 71 inci maddesinde ise "... yevmiyeleri düşürülmez. ..." kaydının bulunduğu, buna göre davacının resen tayin işlemi sonrası görevinde değişiklik olması sebebiyle %5 oranında eksilen/ödenmeyen iş güçlüğü tazminatı alacağı ve ödenmeyen bakım tazminatı alacağına yönelik 01.05.2019-30.11.2019 dönemi için yapılan hesaplamaya göre alacaklarının kabulüne karar verildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, TEİAŞ Genel Müdürlüğü İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı İşçi Personel İşlemleri Müdürlüğünün 30.04.2019 tarihli ve 52890041-903.02.01-Esas, 177272 sayılı kararı ile yapılan resen tayin işleminin iptaline, davacının eski görevine iadesi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, iş güçlüğü tazminatı ve bakım tazminatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinafa başvuru dilekçesinde; resen tayin işleminin iptaline ilişkin verilen kararın uygulama kabiliyeti olmadığı gibi kendi içinde çelişkili olduğunu, davacının ücretindeki azalmanın yaptığı görev ile doğru orantılı olduğunu, davacının engelli olup ağır-tehlikeli işlerde çalışamayacağını, davacının ihmalkâr davrandığı gibi teknik yönden en basit topraklama işini dahi yapamadığını, davacının kusurlu-kötüniyetli davrandığını, iş verimi dikkate alındığında görev değişikliğinin doğru olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Somut olayda; davacı 3. işdeğer dereceli elektronik ekip uzman teknisyeni iken ambar mesul teknisyenliğine toplu iş sözleşmesine aykırı olarak tayin edildiğini, ücretinin azaldığını ve toplu iş sözleşmesine göre, yevmiyesinde ve iş değer derecesinde bir indirim yapılmaması gerekmekte olduğu iddia etmektedir. İş Mahkemesinin, resen tayin işleminin iptaline ve eski göreve iade etme şeklinde yetkisinin olmadığı açıktır. Kaldı ki, davacının atandığı görev yine 3. işdeğer derecelidir. İş sözleşmesinin sona ermesi yahut devam etmesi hallerinde davacı işçi çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapıldığını ileri sürebilir. Mahkemece irdelenen toplu - bireysel iş sözleşmesi uyarınca davacının rızası olmaksızın yapılan görev değişikliği olması halinde mali haklarında azalma olmaması gerekmektedir. Bu durumda; mahkemenin resen tayin işleminin iptaline ilişkin kararı hatalı olmasına karşın, bu tayin nedeniyle davacının alamamaya başladığı tazminat haklarının hükmedilmesine dair kararı yerinde görülmüştür. ..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle TEİAŞ Genel Müdürlüğü İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı İşçi Personel İşlemleri Müdürlüğünün 30.04.2019 tarihli ve 52890041-903.02.01-Esas, 177272 sayılı kararı ile yapılan resen tayin işleminin iptali ile eski göreve iade etme şeklinde taleplerin reddine, davacının alacak taleplerinin ise kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davaya konu işlem için öncelikle ... 1. İdare Mahkemesinde dava açıldığını, ... 1. İdare Mahkemesinin 2019/830 Esas, 2019/902 Karar sayılı kararıyla görevsizlik kararı verilmesi sonucu işbu davanın açıldığını, Bölge Adliye Mahkemesinin aynı dosyaya ilişkin birbiri ile çelişen iki karar verdiğini, yapılan yargılamada müvekkili hakkında 17. dönem toplu iş sözleşmesi ve 4857 sayılı Kanun'a aykırı olarak resen tayin işlemi yapıldığının tespit edildiğini ve haksız resen tayini nedeniyle müvekkilinin mahrum kaldığı yevmiyelerinin (bakım tazminatı ve iş güçlüğü tazminatı) hüküm altına alındığını, bu nedenle müvekkili hakkında uygulanan resen tayin işleminin iptali ile eski görevine iadesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davacının ücretindeki azalmanın yaptığı görev ile doğru orantılı olduğunu, davacının elektronik başmühendisliği emrinde çalışırken iş güçlüğü tazminatının %20'den almakta iken 17. dönem toplu iş sözleşmesinin 99 uncu maddesinin ikinci fıkrasına göre ambar mesul teknisyeninin %15 iş güçlüğü tazminatı aldığını, yine elektronik başmühendisliği emrinde çalışırken bakım tazminatı ücretin %14 oranında ödenmekte iken 17. dönem toplu iş sözleşmesinin 99 uncu maddesinin dördüncü fıkrasına istinaden ambar mesul teknisyenine ve ambar teknisyenine bakım tazminatının ödenmediğini, yapılan işe uygun ücret ödemesi yapıldığını, yapılan işlemde hukuka aykırılık bulunmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında davacı işçinin tayini işleminin iptaline karar verilip verilemeyeceği ve davacının bakım tazminatı ve iş güçlüğü tazminatına hak kazanıp kazanmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 4857 sayılı İş Kanunu'nun ilgili hükümleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu.

3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

29.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.