Danıştay 6. Daire 2018/6344 Esas 2022/271 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/6344
Karar No : 2022/271


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Müdürlüğüne İzafeten … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 09.03.2017 tarihli, E:2015/11569, K:2017/1707 sayılı bozma kararına uyularak … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa ili, Nilüfer ilçesi, … Mahallesi, …sayılı imar paftalarında bulunan orman alanlarına ilişkin … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclis kararı ile kabul edilen 1/25000 ölçekli Batı Planlama Bölgesi Nazım İmar Planının ve imar durumu verilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte incelenmesinden, dava konusu işlemle taşınmazlara verilen yol fonksiyonunun şehirler arası trafik akışını kolaylaştırdığı, üzerindeki yerleşmelere hizmet ettiği, şehir içi trafiği transit aksa taşıyarak yerleşmeler için trafik yoğunluğunu azaltıcı trafik güvenliğini arttırıcı nitelikte olduğu, kamu yararı amacıyla ve belde ihtiyaçları doğrultusunda bütüncül yaklaşımla yapılan planlamanın şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına, imar mevzuatına ve hukuka aykırılık teşkil etmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİLARI : Dava konusu alanın orman alanı olduğu, bilirkişi heyetinde orman mühendisine yer verilmediği, orman alanlarında kamu yararının bulunup bulunmadığını değerlendirme yetkisinin Orman Genel Müdürlüğünde bulunduğu ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Bursa İli, Nilüfer İlçesi, … Mahallesinde bulunan orman alanlarına ilişkin olarak 16.03.2006 tarihinde onaylanan 1/25000 ölçekli Batı Planlama Bölgesi Nazım İmar Planının hazırlanması aşamasında istenen kurum görüşlerine cevaben … tarihli, … sayılı Bursa Orman Kadastro Komisyonu yazısı ile planlama alanını kapsayan kadastro haritalarının bilgisayar ortamında taranmış kopyalarının davalı idareye gönderildiği, … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi Kararı ile kabul edilen 1/25000 ölçekli Batı Planlama Bölgesi Nazım İmar Planı hazırlık aşamasında davacı Orman idaresinden yeni bir görüş alınmadığı ve bu plan ile uyuşmazlığa konu orman alanlarının bir kısmının yol, diğer kısmının tarımsal niteliği korunacak alan ve ağaçlandırılacak alan olarak belirlenmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın "Ormanların korunması ve geliştirilmesi" başlıklı 169. maddesinde: "Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların gözetimi Devlete aittir.Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna göre, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz.Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların tahrip edilmesine yol açan siyasi propaganda yapılamaz; münhasıran orman suçları için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz.Orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen, aksine tarım alanlarına dönüştürülmesinde kesin yarar olduğu tespit edilen yerler ile 31/12/1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş olan tarla, bağ, meyvelik, zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler, şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerler dışında, orman sınırlarında daraltma yapılamaz." hükmüne yer verilmiştir.
6831 sayılı Orman Kanununun 6.maddesinde, "Devlet ormanlarına ve Devlet ormanı sayılan yerlere ait her çeşit işler Orman Genel Müdürlüğünce yapılır ve yaptırılır. Devletten başkasına ait olan bütün ormanlar, bu Kanunun hükümleri dairesinde Orman Genel Müdürlüğünün murakabesine tabidir." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 17. maddesinin 3. fıkrasında, " Savunma,ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, hava ayrıştırma, altyapı, katı atık bertaraf ve düzenli depolama tesislerinin; baraj, gölet, sokak hayvanları bakımevi ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim, adli hizmet ve spor tesisleri ile ceza infaz kurumlarının ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilir. Devletçe yapılan ve/veya işletilenlerden bedel alınmaz. Bu izin süresi kırkdokuz yılı geçemez. Bu alanlarda Devletçe yapılanların dışındaki her türlü bina ve tesisler iznin sona ermesi halinde eksiksiz ve bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğünün tasarrufuna geçer. Söz konusu tesisler Orman Genel Müdürlüğü veya Çevre ve Orman Bakanlığı ihtiyacında kullanılabilir veya kiraya verilmek suretiyle değerlendirilebilir. İzin amaç ve şartlarına uygun olarak faaliyet gösteren hak sahiplerinin izin süreleri; yer, bina ve tesislerin rayiç değeri üzerinden belirlenecek yıllık bedelle doksandokuz yıla kadar uzatılabilir. Bu durumda devir işlemleri uzatma süresi sonunda yapılır. Verilen izinler amaç dışında kullanılamaz. " hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, orman alanlarına ilişkin her türlü iş ve işlemin Orman Genel Müdürlüğünün bilgi ve iznine tabi olduğu, orman alanlarının Kanunla sınırlandırılan hususlarda olmak şartıyla başka bir amaca tahsis edilebilmesinin ancak kamu yararı ve zaruret halinde ve yine ilgili idarenin izni ile mümkün olabileceği anlaşılmaktadır.
6831 sayılı Orman Kanununda ve imar mevzuatında orman arazilerinin planlamaya tabi tutulmayacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamakla birlikte orman vasfı bulunan yerlerin plan kapsamına alınması halinde niteliğine uygun olarak bu alanların "orman" olarak belirlenmesi gerektiği açıktır.
Diğer taraftan, 6831 sayılı Orman Kanununun 17. maddesinde Devlet ormanlarının yerleşime açılamayacağı belirtilmiş, anılan madde ve devamında ancak kamu yararı ve zaruret halinin bulunması durumunda orman alanlarında yapılmasına izin verilebilecek tesisler sınırlı olarak sayılmıştır.
Dosyanın ve Dairemizin E:2018/8649 ve E:2018/8424 sayılı dosyalarının birlikte incelenmesinden, uyuşmazlık konusu alanda yer alan orman alanlarının 2006 yılında 1/25.000 ölçekli nazım imar planına konu edildiği, bu planın yapım aşamasında … tarihli, … sayılı Bursa Orman Kadastro Komisyonu yazısı ile nazım imar planına konu bölgeyi kapsayan kadastro haritalarının bilgisayar ortamında taranmış kopyalarının davalı idareye gönderildiği, ancak davacı idare tarafından söz konusu alanların orman dışında başka bir fonksiyona ayrılmasına dair herhangi bir izin verilmediği gibi böyle bir amaca dair görüş istendiği bilgisinin de bulunmadığı görülmektedir.
Öte yandan, dava konusu kararda 1/25000 ölçekli planda orman alanlarının yol olarak belirlenmesine ilişkin olarak değerlendirme yapılmış, ancak orman alanlarının tarımsal niteliği korunacak alan ve ağaçlandırılacak alan olarak belirlenmesi konusu irdelenmeden davanın reddine karar verilmiştir.
Bu itibarla, kamu yararı ve zaruret hali ortaya konulmaksızın ve ilgili orman idarelerinin olumlu görüş ve izinleri alınmaksızın davaya konu orman alanlarının yol, tarımsal niteliği korunacak alan, ağaçlandırılacak alan fonksiyonlarına ayrılmak suretiyle imar planına konu edilmesine ilişkin işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 12/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.