MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı mirasçısı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, davaya konu taşınmaz üzerinde 50 yıl önce gecekondu yaptığını, gecekondunun 01/10/1984 tarihinde yeminli teknik büro dosyası ile adına işlem gördüğünü, dava konusu parselin bulunduğu bölgede ... Belediyesi"nce imar uygulaması yapıldığını ve gecekondunun bulunduğu yerin başka bir parsele kaydırıldığını, dava konusu gecekondu ve diktiği ağaçların, imar uygulaması sonrasında davalının satın aldığı 4751 ada 13 parseldeki taşınmaz içinde kaldığını, davalı şirkete enkaz bedelinin ödenmesine yönelik ihtarname gönderdiğini ancak ödeme yapılmadığını belirterek fazlaya ilişkin haklarının saklı tutularak keşif ile enkaz bedelinin belirlenmesini ve enkaz bedeli olan 10.000,00 TL"nin davalıdan alınıp tarafına verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının tapulu olmayan gecekondu için bedel talep edemeyeceğini, taşınmazı ihalede satın alan üçüncü kişi olduğunu, muhammen bedel hesaplanırken davacının gecekondusu da dahil olmak üzere arsa üzerindeki ağaç ve bina da dahil tüm muhdesat bedelinin 454.947,90 TL olarak belirlendiğini, taşınmazı ihaleden dava konusu bedel de dahil olarak satın aldığını, davacının bir iddiası var ise bu iddiasını ancak ihale bedelinin paylaştırıldığı taşınmaz hissedarlarına ileri sürmesi gerektiğini ileri sürerek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacı mirasçısı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1- 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 27. maddesinde "Hukuki dinlenilme hakkı" düzenlenmiştir. Buna göre, davanın taraflarının yargılama ile ilgili bilgi sahibi olma, açıklama ve ispat hakkı bulunmaktadır. Maddenin gerekçesinde açıklandığı üzere bu hak Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. İddia ve savunma hakkı olarak da bilinen bu hak, tarafların yargılama konusunda tam bilgi sahibi olmalarını, açıklama ve ispat hakkını tam ve eşit olarak kullanabilmelerini, yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermelerini zorunlu kılmaktadır. Hakim tarafları dinlemeden veya açıklama ve ispat hakkını kullanmaları için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. (YHGK"nun 2009/52 Esas, 2009/105 Karar sayılı kararı)
Taraf teşkili dava şartı olup, davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir. Mahkemenin, dava dilekçesini ve duruşma gününü taraflara kendiliğinden tebliğ edip taraf teşkilini sağlaması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun amir hükmü gereğidir. Görüldüğü üzere, taraf teşkili sadece davanın açılması aşamasında değil, yargılamanın diğer aşamalarında da önem taşımaktadır. (HGK"nun 23.11.2011 gün ve 11-554 Esas-684 Karar)
6100 sayılı HMK"nın 55.maddesi uyarınca "Taraflardan birinin ölümü halinde, mirasçılar mirası kabul veya reddetmemişse, bu hususta kanunla belirlenen süreler geçinceye kadar dava ertelenir. Bununla beraber hakim, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, talep üzerine davayı takip için kayyım atanmasına karar verebilir". Bu hüküm mirasçıların mal varlığını etkileyen davalarda dikkate alınmalıdır. Zira mirasçılara intikal etmeyen, tarafın ölümü ile konusuz kalan davalarda gerek bulunmamaktadır.
Dava devam ederken taraflardan birinin ölmesi halinde, TMK"nın 28/I. maddesi uyarınca ölen kişinin taraf ehliyeti son bulur. Bu durumda mirasçıları da ilgilendiren, mirasçıların malvarlığı haklarını etkileyen davalar, tarafın ölümü ile konusuz kalmaz. Bu halde, ölen tarafın mirasını reddetmeyen mirasçılarının, davayı mecburi dava arkadaşı olarak hep birlikte takip etmeleri gerekir.
Somut olayda dosya kapsamından, davacı ..."in 26.06.2016 tarihinde dava devam ederken vefat ettiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece, müteveffa davacı ..." in mirasçılarının davaya dahil edilmesi ve taraf teşkilinin sağlanmasının ardından işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma sebep ve şekline göre, temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK" un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK" un 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 13.02.2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.