Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6744 Esas 2022/7774 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yeniden yapılan yargılama sonucunda verilen asıl ve birleşen davaların kabulüne dair karar, Dairemizin 06.04.2021 tarihli ilâmı ile tekrar bozulmuştur.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; birleşen 2016/60 Esas ve birleşen 2014/919 Esas sayılı davaların reddine, asıl dava ve birleşen 2016/707 Esas sayılı davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ... davalı Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğünün asıl diğer davalı Şirketin alt işveren olarak faaliyette bulunduğu işyerinde çalışmakta iken iş sözleşmesine haksız ve ihbar önellerine uymadan 23.06.2013 tarihinde son verildiğini belirterek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı ve yıllık izin ücreti alacağının davalılardan tahsilini talep etmiştir.

2. Davacı vekili birleşen ek dava dilekçesinde; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı farkı, kömür yardımı, ücret farkı alacağı, akdi ikramiye alacağı, ilave tediye alacağı talebinde bulunmuştur.


II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; diğer davalı ile Kamu İhale Kanunu uyarınca yapılan yapım işi ihalesi sonucu sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeye göre diğer davalı yanında çalışan işçilerin hak ve alacaklarından sorumlu olmayacaklarını, Genel Müdürlüğün işveren sıfatının bulunmadığını, müvekkilinin kamu kuruluşu olması sebebi ile 4857 sayılı İş Kanunu'ndan (4857 sayılı Kanun) kaynaklanan bir sorumluluklarının olmayacağını, verilen işin anahtar teslimi olarak verildiğini, diğer davalı ile aralarında muvazaa bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

2.Davalı .... vekili; davanın reddini savunmuştur.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25.01.2017 tarihli ve 2014/892 Esas, 2017/19 Karar sayılı kararıyla asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Müdürlüğü vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 10.07.2017 tarihli ve 2017/1142 Esas, 2017/1440 Karar sayılı kararıyla davalı ... Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz kanun yoluna başvurmuştur.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 09.07.2020 tarihli ve 2017/42773 Esas, 2020/9261 Karar sayılı ilâmı ile davalılar arasındaki sözleşme konusu işin yapılan asli iş olup olmadığı, asli işlerden ise teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olup olmadığı; yardımcı iş ise davacının hizmet alım sözleşmesine uygun olarak çalıştırılıp çalıştırılmadığı, yaptırılan iş yönünden davacıya emir ve talimatların kim/kimler tarafından verildiği, araç gereçlerin nasıl temin edildiği, asıl işverenin gözetim ve denetim yükümlülüğünü aşacak boyutta ve özellikle yüklenici firmanın işverenlik sıfatını ortadan kaldıracak, onu bordro ya da kayden işveren durumuna sokacak hususların olup olmadığı üzerinde durulması, bu hususlar açıklığa kavuşturularak ve özellikle de yüklenici Şirket olan ...'nin, işyerinde davalı ... Müdürlüğünden ayrı ve bağımsız olarak kendine özgü organizasyon yapısı oluşturup oluşturmadığı hususlarının şüpheye yer vermeyecek şekilde açıkça ve usulü dairesince tespit edilmesi gerekçesiyle bozulmuş, dava dosyasının kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 22.12.2020 tarihli ve 2020/414 Esas, 2020/478 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleşen davaların kabulüne karar verilmiştir.


C. İkinci Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 06.04.2021 tarihli ve 2021/3204 Esas, 2021/7654 Karar sayılı bozma kararı ile, davalı İdarenin asıl işi kapsamındaki işin teknolojik uzmanlık gerektirdiği ve ihale alan Şirketin bu işi yapabilecek ekonomik bağımsızlığa ve teknolojik kapasiteye sahip olduğu, asıl işverenin araç ve gereçlerini bedelsiz kullanmadığı, aynı işte asıl işverenin işçisinin çalıştığına yönelik dosya kapsamında bilgi bulunmamasına rağmen asıl işverenin işçilerinin de aynı işte çalıştığının Mahkemece kabulünün yerinde olmadığı, tanık beyanlarında asıl işverenin aynı işlerde personel çalıştırılmadığının, kontrol ve denetim görevi dışında çalışan işçisi bulunmadığının anlaşıldığı, emir ve talimatın Şirket yetkilileri tarafından verildiğinin açık olduğu, davalı Şirketin asıl işverenden ayrı oluşturduğu iş organizasyonu kapsamında işin yürütüldüğü, asıl işverenin denetim dışında söz konusu işe müdahalesinin bulunmadığı, taraflar arasındaki ilişkinin muvazaalı olmadığı kanunen geçerli asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğunun kabul edilerek talep konusu alacaklar hakkında bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile birleşen 2016/60 Esas ve birleşen 2014/919 Esas sayılı davaların reddine, asıl dava ve birleşen 2016/707 Esas sayılı davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... davalı ... Müdürlüğü vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, davacının işe giriş tarihinden itibaren kurum işçisi olarak kabul edilmesi gerektiğini, alacakların ise davalı Kurumun emsal işçisinin geliri dikkate alınarak hesaplanması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

2. Davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacı ile davalı Kurum arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, davalı Kuruma husumet yöneltilemeyeceğini, davalı Kurum iş sahibi kamu kuruluşu olduğundan müteahhit işçilere karşı sorumluluğu bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre davalılar arasında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu kabul edilerek buna göre davacının hak kazandığı alacakların belirlenip belirlenmediği hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 4857 sayılı İş Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı ... Müdürlüğü vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı ... Müdürlüğüne yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

15.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.