3. Hukuk Dairesi 2017/5346 E. , 2019/1187 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kira sözleşmesinden kaynaklı itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, ikame araç bedelinden kaynaklanan alacağın tahsili için başlatmış olduğu icra takibine karşı davalının haksız yere itiraz ettiğini belirtmiş, itirazın iptaline, takibin devamına ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacı ile aralarında herhangi bir sözleşme bulunmadığını, kendilerinin dava dışı... Ltd. Şti. ile araç kiralama sözleşmesi imzaladıklarını, kiraya verenin asıl temin etmesi gereken aracı kullanımlarına sunmayarak başka bir aracı kiralanan olarak gönderdiklerini, bunun üzerine kira sözleşmesinin feshedilerek peşin ödenmiş olan kira bedelinin iadesine kadar kiralanan araç üzerinde hapis hakkını kullandıklarını belirtmiş davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, aracın kullanımından kaynaklanan her türlü bedel ve zararın dava dışı ... Filo Kiralama şirketinin yükümlülüğünde olduğu gerekçesiyle davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-) 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK"nun sulh hukuk mahkemelerinin görevini düzenleyen 4. maddesinin 1/a bendi gereğince kiralanan taşınmazların İcra ve İflas Kanunu"na göre ilamsız icra yolu ile tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalar sulh hukuk mahkemesinin görevine girmektedir. Mülga 1086 Sayılı HMUK"dan farklı olarak bu düzenlemede miktar ayırımı yapılmaksızın tahliye, alacak, tazminat, kiracılık sıfatının tespiti gibi tüm kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüm yeri sulh hukuk mahkemesi olarak gösterilmiştir. Davacı ile dava dışı... Ltd. Şti. arasındaki kira sözleşmesine konu olan otomobilin... Ltd. Şti. tarafından davalıya alt kira sözleşmesi ile kiralandığı anlaşılmaktadır. Davanın alt kiracının kiralananı elinde bulundurması nedeniyle asıl kiraya veren tarafından açılan bir dava olması sebebiyle Türk Borçlar Kanununun kira hukukuna ilişkin madde ve hükümlerinin değerlendirilmesi gerekeceğinden davacının kira ilişkisinden kaynaklanan talebininin değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi görevi 6100 Sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında Sulh Hukuk Mahkemesi’ne aittir.
Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilir. Taraflar da yargılama bitinceye kadar görev itirazında bulunabilirler. Görev itirazı yapılmamış olsa bile re"sen mahkeme, ilk önce görevli olup olmadığını inceleyip karara bağlamalıdır.
Hal böyle olunca, mahkemece; uyuşmazlığın çözümünde Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gözetilerek, görevsizlik nedeniyle HMK"nın 114/1-c ve 115/2 maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, bu yön gözardı edilerek davanın esası hakkında hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2-) Bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 18/02/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.